نقد و تحلیل ماه نخشب در ادب فارسی

بی تردید سرزمین ماوراءالنهر یکی از خاستگاه های سترگ زبان و ادبیات فارسی است که نه تنهاشاعران و ادیبان ارزشمندی را، از دیروز تا امروز، در دامان خود پرورده بلکه حوادث رخ داده در اینپهنهی پهناور نیز الهام بخش شاعران و نویسندگان فارسی زبان بوده است. از جمله این حوادثتاریخی، ظهور مقنع- پیامبر دروغین سده دوم هجری -است که در نخشب ظهور کرده و با معجزه ماه نخشب، سالها اذهان بیشماری را به سمت و سوی خود کشانده است. اگرچه او جاودان نماند، اماماه نخشب او دست مایه هنرمندان بیشماری قرار گرفته و شاعران و نویسندگان فارسی زبان ازرودکی تاسعید نفیسی، از زوایای گوناگون و گاه متضاد، این موضوع را سرچشمه ی الهام خود قرار داده و آثاریجاودانه پدید آوردهاند. ماه نخشب نه تنها سهمی چشمگیر در تصاویر شاعرانه شاعران فارسی گوی داردبلکه به عنوان نماد و سمبل زیبایی، تزویر و ناپایداری، در عرصه ادبیات غنایی و تعلیمی زبان فارسی نیزظهور و بروز ویژهای یافته است. این مقاله با بررسی سیمای ماه نخشب در متون ادب فارسی، به نقد وتحلیل آن پرداخته است.

Keywords:

ماوراءالنهر , زبان و ادبیات فارسی , مقنع , ماه نخشب