نگرش جامعه شناختی ادبی بر غزل سیاسی در شعر فارسی

جامعه شناسی ادبیات، به عنوان یکی از جدیدترین حیطه ها در جامعه شناسی، سعی دارد تمامی موارد وعوامل تأثیرگذار در شکل گیری و دگرگونی آثار ادبی را بررسی کند. در این نظریه، واقعیت هایاجتماعی و رویدادهای مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و روابط طبقات و گروه ها که بیشترین تأثیررا در جریانات سیاسی دارند، به نمایش در می آید. در واقع نگاه جامعه شناختی به ادبیات می تواندوضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هر دوره را تا حدودی نمایان سازد. شاعر به دلیل همراهیدیرینه اش با جامعه و حیات اجتماعی، به عنوان مناسب ترین محمل تاریخی و اجتماعی، آثار ونشانه های بیرونی جامعه را در خود به همراه دارد و مطالعه آن از دیدگاه جامعه شناسی ادبی، بسیاری ازواقعیت های ناگفته و دور از دسترس مورخان و جامعه شناسان را در اختیار ما قرار می دهد. غزل بهعنوان یک قالب شعری پیشرو، قابلیت عرضه مسائل سیاسی و اجتماعی را دارد. در اشعار بسیاری ازشاعران متقدم و معاصر نمونه های فراوانی را می توان یافت، که در آن به تعریض یا به صورت مستقیماشاراتی به مسائل اجتماعی و سیاسی شده است، از جمله انتقاد از امیران و زماماداران، انتقاد از اوضاعنابسامان جامعه و بی توجهی به طبقات محروم، انتقاد از وابستگی به بیگانگان و... که در لایه لایسروده های شاعران شعر فارسی دیده می شود.

Keywords:

غزل سیاسی , غزل اجتماعی , جامعه شناسی , شعرفارسی