شناسایی و دسته بندی صنایع اثرگذار با استفاده از درخت فراگیر کمینه فاصله فرامتریک با توجه به هدفمندی یارانه ها (مطالعه موردی: بورس اوراق بهادار تهران)

امروزه در اغلب اقتصادهای جهان، دولت ها به عنوان مکمل نهاد بازار جهت دستیابی به اهداف مشخص ناگزیر از دخالت در اقتصاد می باشند. درجه دخالت دولت در اقتصاد با توجه به نظام اقتصادی و سیاسی حاکم بر هر کشور متفاوت است. در این میان یارانه یکی از ابزارهای مداخله در بازار با اهدافی همچون بهبود توزیع درآمد صورت می گیرد. اثر طرح هدفمندی یارانه ها در صایع مختلف یکسان نیست، در واقع با توجه به متفاوت بودن ساختار هزینه، ساختار رقابت در داخل و میزان تعامل با بازار خارجی در صنایع مختلف، می تواند سطوح مختلف از تولید را تحت تأثیر قرار دهد. در واقع هدفمندی یارانه ها از مسیرهای مختلف بر صنعت اثرگذار بوده است. در این مقاله از درخت فراگیر کمینه به منظور شناسایی، دسته بندی و بررسی روابط بین صنایع مختلف در بورس اوراق بهادار تهران با توجه به مراحل مختلف هدفمندسازی یارانه ها در ایران در سال های اخیر استفاده شده است. بدین ترتیب، تکرار بالای همبستگی موجود میان جفت شاخص های صنایع مختلف در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است، که ححاصل آن یک ماتریس متقارن از فاصله متریک میان جفت صنایع مختلف است. به دنبال آن با استفاده از تابع فرامتریک به دست آمده از متریک، یک درخت فراگیر کمینه از صنایع مختلف به وجود آمده است که رابطه میان صنایع و اثرگذاری آنها بر یکدیگر را نشان می دهد. همچنین تحقیق حاضر از حیث هدف تحقیقی، کاربردی و از حیث ماهیت تحقیقی تحلیلی- استنباطی می باشد. در این مقاله به منظور تجزیه وتحلیل داده ها و به دست آوردن درخت فراگیر کمینه از نرم افزار اکسل، ایویوز و کدنویسی برنامه متلب استفاده شده است. با توجه به درختان فراگیر کمینه به دست آمده، صنایع مختلف بر اساس مینیمم فاصله و اثرگذاری، در هر دوره به دسته های مختلفی تقسیم شده اند و در دوره های مختلف به ترتیب در دوره اول، صنعت فلزات اساسی، صنعت واسطه گری های مالی و صنعت ماشین آلات و تجهیزات، دوره دوم: صنعت خودرو و قطعات و دوره سوم: صنعت فنی و مهندسی به عنوان مهمترین صنایع شناخته شده اند.

Keywords:

بورس اوراق بهادار تهران , هدفمندی یارانه ها , درخت فراگیر کمینه , فاصله فرامتریک , فاصله متریک , همبستگی