فرهنگ بصری ترسیم شیاطین در نگارگری ایران

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 691

This Paper With 30 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCCS-20-46_009

تاریخ نمایه سازی: 10 آذر 1398

Abstract:

  ابلیس، شخصیتی مهم در داستان آفرینش است. او که سابقه طولانی در عبادت پروردگار داشته، پس از تمرد از دستورات خداوند، از بارگاه الهی رانده می­شود. در منابع مکتوب، او و یارانش پس از رانده شدن از بارگاه الهی، با نام کلی شیاطین نیز معرفی شده­اند. در سنت کتاب­آرایی ایرانی، نیاز به ساخت تصویر برای شیاطینی که در داستان­های مکتوب مورد اشاره قرار گرفته­اند، باعث شد تا هنر نگارگری شاهد نمونه­های بدیعی از تصاویر ابلیس و یارانش باشد. این مقاله از طریق یک مطالعه توصیفی و تحلیلی و با رویکرد نشانه­شناسی و به شیوه کتابخانه­ای، یافتن وجوه بصری رایج برای تصویر کردن شیاطین و درک فرهنگ بصری حاکم بر ترسیم این موجودات را در دستور کار خود داشته است. پرسش­های مطروحه در پژوهش، چگونگی توصیف شیاطین در متون مکتوب، وجوه بصری رایج برای ترسیم ایشان و درک فرهنگ بصری حاکم بر ترسیم این موجودات در نگارگری قدیم را مورد جستجو قرار داده است. نتیجه پژوهش، به رغم اعلام شباهت ظاهری شیاطین با آدمیان، دیوان و گروه­هایی از جنیان و خازنان جهنم و ذکر دشواری تشخیص این موجودات در نگاره­ها، آشنایی با موضوع و داستان هر نگاره را راهگشای تشخیص پیکره شیاطین دانسته است. فرهنگ بصری حاکم بر ترسیم شیاطین نیز به رغم وابستگی به آگاهی مخاطب از موضوع نگاره­ها، در دو شکل دیوآسا و انسانی جلوه­گر شده که هر یک مبتنی بر داستانی است که نگاره روایت می­کند. بنابراین، نگارگران قدیم ایران، با توجه کامل به مضمون داستان ها، شیاطینی مطابق با فحوای کلام روایات را ترسیم می کرده­اند.

Authors

هادی بابائی فلاح

دانشجوی دکتری تخصصی رشته هنرهای اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران

مهدی مهدی زاده

دانشیار دانشکده هنرهای صناعی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز، ایران

محمد خزایی

استاد گروه هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس/ تهران/ ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • منابع و ماخذ ...
  • قرآن کریم(1387). ترجمه مهدی الهی­قمشه­ای، تهران: اسوه. ...
  • آموزگار، ژاله(1386). دیوها در آغاز دیو نبودند ، ماهنامه کلک، ...
  • ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم(1343ه.ق). عیون الاخبار، جلد2، قاهره: دارالکتب ...
  • بایرناس، جان(1383). تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی اصغر حکمت، تهران: ...
  • بیرونی، ابوریحان(1363). آثارالباقیه، به تصحیح اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر. ...
  • پیرس، چارلز سندرس(1380). منطق به مثابه نشانه­شناسی ، ترجمه فرزان ...
  • جزایری، نعمت­الله(1380). داستان پیامبران از حضرت آدم(ع) تا حضرت محمد(ص)، ...
  • چندلر، دانیل(1386). مبانی نشانه­شناسی، ترجمه مهدی پارسا، تهران: سوره مهر. ...
  • حافظ، شمس­الدین محمد(1378). دیوان، تهران: امیرکبیر. ...
  • حداد عادل، غلامعلی و دیگران(1385). دانشنامه جهان اسلام، تهران: بنیاد ...
  • دهخدا، علی­اکبر(1377). لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران. ...
  • ساوجی، سلمان(1348). مثنوی جمشید و خورشید، تهران: بنگاه ترجمه و ...
  • سعدی، مصلح­الدین(1385). کلیات، به تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: هرمس. ...
  • طباطبائی، محمد حسین(1374). المیزان فی تفسیر القرآن، جلد 8، قم: ...
  • طبری، محمد بن جریر(1339). ترجمه تفسیر طبری، به کوشش حبیب ...
  • طبری، محمد بن جریر(1375). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین (1374). تذکره­الاولیاء، به تصحیح نیکلسون، تهران: بنگاه ...
  • عظیمی­پور، نسیم(1392). دیو در شاهنامه (بررسی تطبیقی دیوها و شخصیت­های ...
  • عین­القضات همدانی، عبدالله بن محمد(1341). تمهیدات، به تصحیح عفیف عسیران، ...
  • غفاری، محمد خالد(1380). فرهنگ اصلاحات آثار شیخ اشراق شهاب­الدین سهروردی، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم(1387). شاهنامه، براساس چاپ مسکو- باکو، تهران: هرمس. ...
  • قمی، عباس(1363). سفینه البحار و مدینه الحکم و الاثار، جلد ...
  • مجلسی، محمد باقر(1389). بحارالانوار، جلدهای 58 و 59، تهران: دارالکتب ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(1375). تفسیر نمونه، جلد 29، تهران: دارالکتب اسلامیه. ...
  • معصومی، غلامرضا(1394). مقدمه­ای بر اساطیر و آئین­های باستانی جهان، تهران: ...
  • مولوی، جلال­الدین محمد بن محمد(1390). مثنوی معنوی، به تصحیح نیکلسون، ...
  • هال، جیمز(1383). فرهنگ نگاره­ای نمادها در هنر شرق و غرب، ...
  • یاحقی، محمد جعفر(1369). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات ...
  • نمایش کامل مراجع