تحلیل و نقد مدعای آقا علی مدرس در اصالت وجود

اصالت وجود مبنای حکمت متعالیه است و ملاصدرا در جهت استحکام بخشیدن به این مبنا، براهین متعددی اقامه نموده است. عموم شارحان پس از وی، در مقام تبیین دیدگاه ایشان بوده اند. اما آقا علی مدرس یکی از برجستگان مکتب فلسفی تهران، ضمن التزام بر این مبنا، در تلاش است تا به زعم خویش بحث ناتمام ملاصدرا را تمام کند. 1 او در مسأله اصالت وجود، با طرح محل نزاع اصالت وجود و اصالت ماهیت میخواهد خلأ فلسفه ملاصدرا را پر کند. همچنین، با طرح براهین نو بر اصالت وجود به دنبال استحکام بخشی به مبنای فلسفی اوست. این مقاله ضمن طرح و تبیین دیدگاههای آقا علی مدرس در این دو مسأله، به تحلیل و نقد آنها می پردازد. از نتایج حاصله این پژوهش، تنقیح افزون تر و تثبیت بیشتر جایگاه اصالت وجود به عنوان مبنای مباحث وجود شناسی در حکمت متعالیه است.

Keywords:

آقا علی مدرس , اصالت وجود , اعتباریت ماهیت , مفهوم ثبوتی , حمل بالذات و بالعرض , استتباعلازم