تعابیر متفاوت ازماهیت نزد ملاصدرا و علامه طباطبایی و تأثیر آن بر بداهت نظریه اصالت وجود

این مقاله در تلاش است ضمن واکاوی تفاوت تعبیر ملاصدرا و علامه طباطبایی از ماهیت تاثیر این تفاوت را در نظریه اصالت وجود و بداهت آن بازشناسی کند. تعابیر دوگانهای ازماهیت در آثار ملاصدرا وجود دارد. اما به نظر میرسد تعبیری که در آن واقعیت، متشکل از وجود )به صورت اولاً و بالذات( و ماهیت )به صورت ثانیاً و بالعرض( است، با ساختار فلسفی ملاصدرا سازگاری بیشتری دارد. اما در نظر علامهطباطبایی، واقعیت همان وجود است و چنین نیست که واقعیت از ماهیت نیز تشکیل شده باشد. ماهیت ظهور حدود، سلوب و اعدام ذاتی وجودات خاص در ذهن است. بنابراین، محکی خارجی ماهیت، همیناعدام ذاتی و حدود وجودی هستند که به عنوان اموری اعتباری و مشابه عدم مضاف تعبیر میشوند. از سوی دیگر، با هر دو تعبیر از ماهیت، نظریه اصالت وجود امری بدیهی و بینیاز از اثبات خواهد بود و براهین ارائه شده برای آن صرفاً جنبه تنبیهی دارند. اما دیدگاه علامه به بداهت نزدیکتر است و گزاره وجود اصیل است نزد ایشان گزارهای تحلیلی قلمداد میشود

Keywords:

وجود , ماهیت , اصیل , اعتباری , ملاصدرا , علامه طباطبایی