تبیین و تحلیل ماهیت از منظر قیصری و علامه طباطبایی

مساله ماهیت از جمله مباحث بنیادین و با اهمیت در فلسفه و عرفان اسلامی است؛ اما امروزه به دلیل نگاه اصالت وجودی، توجه و شناخت ماهیت به حاشیه رفته و ماهیتشناسی تبدیل به حوزهای فرعی گردیده است. همچنین استفاده از ظرفیتهای موجود در فلسفه اسلامی و عرفان اسلامی جهت بهره از توانایی های هر یک از این دو، در رشد و بالندگی روز افزون دیگری، امری غیرقابل تردید است؛ اهمیت مطلب فوق را به عنوان نمونه میتوان در نظام حکمی ملاصدرا مشاهده نمود. مقاله حاضر به تبیین مسیله ماهیت در نظر قیصری؛ یکی از مهمترین صاحبنظران و شارحان حوزه عرفان نظری، پرداخته و عنوان میکند که از منظر قیصری اعیان ثابته موجود در علم حقتعالی، همان ماهیات هستند. سپس به تبیین دقیق ماهیات از دیدگاه علامه طباطبایی؛ بنیانگذار نظام حکمی نوصدرایی، میپردازد و در نهایت به بررسی و تحلیل ماهیت از نظر قیصری و علامه طباطبایی پرداخته است. نگارندگان بر این باورند که ماهیات از نظر قیصری همان اعیان ثابته در علم حقتعالی هستند و علم انسان سایه ای از علم خداوند است، اما ماهیات در نظر علامه حد وجودات خاص خارجی در ذهن هستند که در نتیجه تفاعل ذهن و عین، و با وجودی اعتباری در علم انسان تحقق مییابند.

Keywords:

ماهیت , اعیان ثابته , قیصری , علامه طباطبایی