پایش و روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه ابرکوه با استفاده از تصاویر ماهواره ای 2014 - 1976

بدلیل افزایش تغییرات مخرب کاربری اراضی که عمدتاً بوسیله فعالیت های انسانی انجام می گیرد، کشف و بارزسازی تغییرات و ارزیابی اثرات زیست محیطی آنها جهت برنامه ریزی و مدیریت آتی منابع ضروری است. بنابراین هدف از این پژوهش، پایشو روندیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه ی کویر ابرکوه در بازه زمانی 38 ساله ) 2014 - 1976 ( به منظور ارزیابی و مدیریت مسائل زیست محیطی از قبیل فشار انسان بر زمین بدون لحاظ نمودن ظرفیت تحمل، و بررسی روند تغییرات مساحتی کاربری ها در جهت شناخت مناطق دارای تنش محیطی می باشد. در این راستا از داده های تصاویر ماهواره ای لندست، سنجنده های MSS2000( +ETM ،)1990( TM ،)1976( و 2006 ( و 2014( OLI (؛ و تکنیک های دورسنجی نظیر طبقه بندی نظارتی و ارزیابی دقت پس از طبقه بندی برای شناسایی نوع کاربر یها، و اعمال توابع تحلیل مؤلفه مبنا، تسلدکپ و تفاضل تصاویر برای پایش تغییرات استفاده شده است. نتایج طبقه بندی حاکی از بارزسازی هفت نوع کاربری شامل اراضی شهری، زراعی، بایر، صخره ای،مرتعی، جلگه رسی و کویر م یباشد که سال 2014 با مقادیر ضریب کاپا 18 / 82 درصد و دقت کل 76 / 0 بالاترین دقت را دارد. نتایج روندیابی تغییرات کاربری ها بیانگر سیر صعودی سطح اراضی مرتعی ) 65 / 5 %(، صخره ای ) 52 / 2 %(، بایر ) 63 / 3 %( و کشاورزی ) 04 / 1 %(، و سیر نزولی مساحت اراضی شهری ) 33 / 4 %(، جلگه رسی ) 89 / 6 %( و کویر ) 03 / 6 %( می باشد. ازمنظر توابع تحلیل مؤلفه مبنا و تسلدکپ، به ترتیب 748 / 1 % ) 4912 / 306 کیلومترمربع( و 989 / 3 % ) 961 / 699 کیلومترمربع( از سطح منطقه مطالعاتی با تغییرات افزایشی کاربری روبرو بوده، و در مجموع روند کلی تغییرات طبقات افزایشی، صعودی است. بیشترین تغییرات کاربری از نوع مخرب و ویرانگر بوده و از لحاظ فضایی منطبق بر محدوده اطراف مراکز تجمع انسانی مانند شهرهای ابرکوه و مهردشت می باشد. بدیهی است که در اثر تداوم این روند، حوضه ابرکوه در آینده ای نزدیک، تبدیل به یک اکوسیستم غیرفعال مرده می گردد که فاقد هر گونه پتانسیل تولید اکولوژیک و بیولوژیک است.

Keywords:

آشکارسازی تغییرات , پایش , روندیابی , کاربری اراضی , سنجش از دور , حوضه ابرکوه