بررسی آلودگی خاکهای منطقه جنوب تهران در مسیر روانابهای سطحی به فلزات سنگین

حضور فلزات سنگین در غلظتهای بالا در خاک برای گیاهان ، حیوانات و انسان سمی است . در این تحقیق مناطق جنوبی تهران و آب آبیاری این منطقه که همواره تحت تأثیر عوامل آلوده کننده و روانابهای عبوری این شهر قرار می گیرد ، مورد مطالعه قرار گرفت . نمونه های خاک از 18 ایستگاه نمونه برداری جمع آوری و پس از استخراج فلزات سنگین به روش عصاره گیری ، با استفاده از جذب اتمی ، تعیین غلظت گردید. در این مطالعه غلظت برخی فلزات سنگین از جمله سرب ، کادمیم ، روی ، مس و نیکل در بافت خاکهای منطقه جنوب تهران تعیین شد تا در صورت نزدیک بودن و یا افزون شدن غلظت از سطح با پتانسیل خطرزایی برای منطقه ، بتوان تدابیر حفاظتی به منظور جلوگیری از گسترش آلودگی را اندیشید. نتایج نشان داد که گرادیان غلظت کلیه پارامترهای مورد مطالعه از شمال به جنوب و از غرب به شرق منطقه رو به افزایش بود. میانگین غلظت سرب ، کادمیم ، روی ، مس و نیکل در ایستگاههای شمالی منطقه به ترتیب 61/12، 1/42 ، 61/07 ، 25/85 و 29/22 میلی گرم بر کیلوگرم و در ایستگاههای جنوبی به ترتیب معادل 76/40، 2/62 ، 172/05، 69/85 و 37/40 میلی گرم بر کیلوگرم محاسبه شد . در منطقه مورد مطالعه نواحی جنوبی در مقایسه با نواحی شمالی در تماس بیشتری با روانابهای سطحی قرار داشتند و این احتمالاً می تواند باعث پراکندگی غلظتی بیشتر در نواحی شمالی شود. ممکن است عبور کلیه روانابها در خط القعر محدوده مورد مطالعه یعنی جنوب منطقه و کاربرد وسیع این روانابها برای آبیاری زمین های کشاورزی این منطقه یکی از دلایل تجمع فلزات در بافت خاکهای منطقه باشد . بنابراین مطالعه حاضر لزوم توجه بیشتر به استفاده از روشهایی مثل تصفیه روانابها و عدم کاربرد آنها بر روی زمین به منظور جلوگیری از گسترش آلودگی در محیط را نشان داد.

Keywords:

رواناب , فلزات سنگین , آلودگی خاک , منطقه جنوب تهران