مدیریت منابع آب و توسعه پایدار، مطالعه موردی: دشت رفسنجان

برداشت از منابع آبهای زیرزمینی دشت رفسنجان در سال ١٣٥٣ حدود ٤٥٠ میلیون متر مکعب گزارش شد. با توجه به محاسبات هیدرولوژیکی در این سال، حدود ٩٨ میلیون متر مکعب از ظرفیت مجاز سفره، اضافه برداشت شده است. لذا بهره برداری بیشتر از منابع آبهای زیرزمینی منطقه رفسنجان از سال ١٣٥٣ ممنوع اعلام گردید. براساس آمار مربوط به سال ١٣٨٢ آب منطقه ای، میزان استحصالآب در این منطقه حدود ٧٥٠ میلیون مترمکعب بوده و سالیانه حدود ٢٥٠ میلیون مترمکعب اضافه برداشت صورت گرفته است. این به آن معنی است که میزان اضافه برداشت سالیانه ، از ذخیره آب زیرزمینی برداشت می شود. اضافه برداشت مزبور که سطح آب زیرزمینی را سالانه بیش از ٨٠ سانتی متر پایین می برد، عامل اصلی نشست خاک، از بین رفتن اراضی مزروعی و خرابی مناطق مسکونی است. پایین آب EC رفتن سطح آبهای زیرزمینی موجب کاهش کیفیت آب استحصال شده می گردد که شامل بالا رفتن بسیار زیاد و بیش از استاندارد است. در دشت رفسنجان، خالی شدن سفره های زیرزمینی و نشست زمین به دلیل تفاوت لایه های زمین شناسی منطقه به صورت یکنواخت اتفاق نمی افتد و باعث بازشدگی های زمین به طور افقی و عمودی می شود. این پدیده زمانی که با حرکات تکتونیکی زمین نیز همراه می شود، فاجعه ای را برای این منطقه گوشزد می نماید.

Keywords:

دشت رفسنجان , مدیریت منابع آب , منابع آب زیرزمینی , برداشت آب , کیفیت آب