مطهره خدادادی زرینی - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
حمید نجفی زرینی - دانشیار گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
غلامعلی رنجبر - دانشیار گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
علی دهستانی کلاگر - پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
مصطفی حق پناه - گروه اصلاح نباتات، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

یکی از مهمترین بیماری های خیار (Cucumis sativus L.) پوسیدگی ساقه و ریشه ناشی از قارچ Fusarium oxysporum f. sp است. استفاده از قارچ کش ها متداولترین روش جهت کنترل این بیماری است که دارای معایبی نظیر آلودگی محیط زیست و با قیمانده سموم دارد. استفاده از القاگرها یا الیسیتورها (طبیعی یا سنتزی) باعث تحریک و شروع وقایعی شده که بدون آنکه بیماری را انتقال دهند، منجر به ایجاد یک پاسخ دفاعی میشوند که این وقایع و پاسخ های دفاعی نتیجه اثر متقابل میزبان-پاتوژن است. از بذر خیار هیبرید Victor جهت بررسی تاثیر القاگرهای ترکیبی بر کاهش شدت آلودگی قارچ فوزاریوم تحت شرایط گلخانه ای استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که پس از اعمال تیمارها ابتدا گیاه دچار تنش شده و رنگیزه های فتوسنتزی کاهش مییابد ولی بدلیل آنکه القاگرها تاثیر شدید نامطلوبی بر فیزیولوژی گیاه ندارند با گذشت زمان این خسارت جبران میشود. همچنین به دلیل تحریک سیستم دفاعی به واسطه القاگرها، پس از تلقیح با پاتوژن رنگیزه های فتوسنتزی نسبت به شاهد با مرور زمان افزایش مییابند. مناسبترین تیمار جهت کاهش شدت بیماریزایی تیمار ترکیبی E که شامل کیتوزان 100 میلیگرم بر لیتر + فسفیت پتاسیم 2 گرم بر لیتر + اسید آزلائیک 1 میلیمولار بود، میباشد.

مقاومت القایی، رنگیزه های فتوسنتزی، کلروفیل، کاروتنوئید