محمود صفری - استادیار پژوهش بخش تحقیقات ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات ،آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
محمدهاشم رحمتی - دانشیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم ، دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان ، ایران

به منظور مقابله باخشکسالی و در راستای تغییر الگوی کشت، توسعه و ترویج کشت دانه روغنی گلرنگ در کشور در حال افزایش است. جهت رعایت تناوب زراعی و استفاده بهینه از منابع آب، کشت گیاهان زراعی کم آب بر نظیر گلرنگ، باعث افزایش بهره وری آب، افزایش تولید و در نهایت تاثیر مستقیم بر معیشت کشاورزان می شود. گلبرگ گلرنگ به دلیل دارا بودن خواص و کاربردهای فراوان، دارای ارزش افزوده اقتصادی است، در صنایع غذائی به عنوان رنگ طبیعی غذا، در صنایع نساجی و قالیبافی به منظور رنگ آمیزی نخ و در صنایع رنگسازی به منظور تولید رنگ استفاده می شود. در بسیاری از مناطق کشور این محصول، به صورت دستی برداشت میشود. در این تحقیق، به منظور برداشت گلبرگ ، سه روش برداشت دستی(سنتی)، ماشینی پشتی (برقی) و ماشینی فرغونی (بنزینی) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار ارزیابی شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین تیمارهای آزمایشی ازنظر صفات مورد مطالعه، اختلاف معنیداری در سطح %5 وجود دارد. مقایسه میانگین های سه روش برداشت پشتی، فرغونی و دستی نشان داد، ضایعات برداشت به ترتیب 0/63 ، 1/11 و 3/25 درصد، درصد خلوص به ترتیب 97/61 ،98/66 و 95/28 درصد ، ظرفیت مزرعهای، به ترتیب 2/45 ، 2/76 و 1/39 گرم بر دقیقه و از نظر اقتصادی، نسبت سود به هزینه به ترتیب 1/75 ، 1/55 و 1/16 است که برای این صفات، بین روش های ماشینی، اختلاف معنیداری وجود نداشت ولی بین روشهای ماشینی و دستی، اختلاف در سطح %5 معنیدار بود. در نهایت ، به منظور برداشت گلبرگ گلرنگ، روش برداشت پشتی توصیه می شود.

گلرنگ، گلبرگ، برداشت