نقش قواعد زیست محیطی در حقوق بین الملل و جایگاه ایران

آلودگی محیط زیست امروزه یکی از معضلات فراوان ادامه حیات محسوب می شود که نه تنها در بر گیرنده یک کشور بلکه یک مشکل جهانی و امنیتی است. آلودگی محیط زیست شامل آب و هوا، گرئم شدن کره زمین، بالا آمدن سطح دریا، انهدام گونه های جانوری و گیاهی، فرسایش لایه ازون، تخریب جنگل ها، باران اسیدی، آلودگی صوتی و آزمایشات هسته ای می شود. با ارزیابی چرخه حیات (LCA) یا ارزیابی چرخه عر، که یک رویکرد گهواره تا گور است می توان دریافت که با آلودگی یکی از عناصر حیات تمام سیستم حیات آلوده می شود. آثار مخرب آلودگی ها در محیط زیست شامل محیط زیست طبیعی و محیط زیست انسانی است. این عوامل در نخستین اختلاف زیست محیطی در مرز دو کشور کانادا و امریکا به وسیله شرکت تریل به وجود آمدند، که موجب اهمیت محیط زیست در روابط بین المللی گردید. تا به امروز بیش از 500 معاهده و موافقت نامه در زمینه موضوع محیط زیست منعقد گردیده است که حدود 60 درصد از این تعداد (302 معاهه و موافقت نامه) بعد از برگزاری منفرانس بین المللی در سال 1972 تهیه و تدوین گردیده است. هرچند تمامی دول از جمله کشورهای مدرن با قدرت سیاسی که دارند و کشورهای در حال توسعه مانند ایران، به ظاهر برای معضلات زیست محیطی تلاش می کنند ولی در ماهیت نسخ قوانین و ناکارآمدی زیادی در اجرای قوانین بین المللی و داخلی ایران وجود دارد. دیواره آهنین حاکمیت ملی، استقلال و مصلحت کشوری مانع اجرا شدن این مصوبات می شود. با این حال بهترین راه برای اجرای قوانین زیست محیطی عواملی همچون سیاست های تشویقی، استفاده از افراد مشهور در جهت آگاه سازی و ... می باشد و در صورت کازساز نبودن و عدم اجرای قوانین زیست محیطی سیاست تنبیهی است. ایران در تلاش است تا برنامه های در حال توسعه را براساس اصول توسعه پایدار نیز ترتیب دهد. مقاله حاضر نتیجه تحقیقی است که قوانین مرتبط با توسعه پایدار را با استفاده از روش های تایید به رسمیت می شناسد تا تضاد بین آنها را به طور انتقادی کشف کند و آئین نامه ها و مقررات معمول و برنامه ریزی شده ایرانی را با قوانین و اسناد بین المللی در رابطه با محیط طبیعی بطور مقایسه ای مورد بررسی قرار دهد. راه دستیابی به قوانین اطمینان دسترسی به توسعه پایدار است.

Keywords:

حقوق بین الملل , حقوق محیط زیست , محیط زیست بین المللی , قواعد آمره , حقوق