یاسر خوشبخت - کارشناسی ارشد معماری و انرژی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
امیراصلان درویش - دانشجوی دکتری مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

سابات همواره به عنوان عضوی جدانشدنی و شاخص در معماری و شهرسازی سنتی ایران در اقلیم هیا مختلف به کار گرفته شده است. عنصری با عملکردهای مختلف که متاثر از شرایط اقلیمی، سازه ای، و مهفه های فرهنگی و اجتماعی بوده است. با این حال بارزترین کاربری این عنصر، عملکرد اقلیمی و آسایشی آن جهت بهبود شرایط حرارتی محیط های شهری برای ایجاد سهولت در رفت و آمد عابرین پیاده است. هدف از این مطالعه بررسی چگونگی عملکرد حرارتی سابات جهت شناخت نحوه تاثیرگذاری آن بر خرده اقلیم های شهری است. در این پژوهش با بهره گیری از ابزارهای اندازه گیری و مطالعات میدانی به بررسی یک نمونه سابات موجود در بافت سنتی شهر تویسرکان با اقلیم سرد پرداخته شده است. داده های بدست آمده نشان می دهند که عنصر سابات در فصل زمستان و تابستان با تعدیل دمای هوا و رطوبت نسبی محیط، شرایط حرارتی مناسب تری را برای عابرین فراهم می نماید و از سوی دیگر با کاهش میزان تبادل حرارت فضای داخلی با شرایط نامطلوب فضای باز، موجب افزایش دمای هوای فضاهای داخلی در فصل زمستان و کاهش دمای هوای فضاهای داخلی در فصل تابستان می گردد. مطالعاتی از این دست می تواند به معماران و طراحان شهری در جهت استفاده صحیح و کارا از عناصر بومی و سنتی معماری و شهرسازی ایران جهت دست یابی به کیفیت بالای فضاهای شهری کمک شایانی نماید.

سابات، عملکرد حرارتی، خرد اقلیم شهری، اندازه گیری میدانی، اقلیم سرد