محمد جعفر پورمختار - مدیر آبهای زیر زمینی و زهکشی شهرداری شیراز - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرس

بالا بودن سطح آب زیر زمینی در قسمت وسیعی از محدوده شهر شیراز مشکلات روز افزونی را بوجود اورده و نشست ساختمانها و مسئله دفع فاضلاب موجب سلب آسایش شهروندان گردیده است. آنچه موضوع این مطالعه می باشد پایین انداختن سطح آب زیر زمینی با امکانات موجود و اجرای زهکشی با استفاده از سیستم قنات می باشد. و همچنین بررسی آثار آن از نقطه نظر نشست آنی و تحکیمی نامتقارن برای سازه های بنا شده در منطقه مورد نظر می باشد. در کنار عملیات زهکشی با سیستم قنات یافته های جدیدی در مقایسه با زهکش های افقی و سطحی ملاحظه گردید و مورد توجه صاحب نظرات قرار گرفته است، از جمله آنکه: از آب قنات زهکش برای توسعه کشاورزی منطقه استفاده گردیده و افزایش تولید در بر داشته است. با پایین افتادن سطح آب زیرزمینی حدود 10 متر منطقه وسیعی از زمینهای غیر قابل کشت احیا گردیده و در ارتقاء سطح بهداشت منطقه زهکشی شده، نقش مهمی را در پی داشته است. عدم وابستگی به انرژی الکتریکی، نداشن وابستگی ارزی و تجهیزات خارجی، استفاده از وسایل ساده و نیروی کار محلی ، طولانی بودن عمر مفید قنات نسبت به موتور پمپ و چاه و پایین بودن هزینه قابل ملاحظه نسبت به سایر گزینه ها بسیار قابل توجه بوده است. انجام آزمایشهای آب و خاک در این پروژه ها ، سیستم قنات زهکش را با اصول مهندسی نوین سازگار ساخته است. گمانه های اکتشافی و تعیین مقطع خاک، آزمایش های شاخص فشردگی C و شاخص تورم C، طبقه بندی خاک، آزمایش سه محوری ، آزمایش تحکیم، نمونه برداری آب و انجام آزمایشهای ، Na, PH, TDC, EC, Mg , Ca و … از جمله بررسی های مهندسی در این پروژه بوده است.