فاطمه رشید - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و سازه های هیدرولیکی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)

سیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی در جوامع انسانی است که سالانه خسارات مالی و جانی قابل توجهی را به کشورهای سیل خیز تحمیل می کند. توسعه بدون برنامه ریزی شهر، از بین بردن پوشش گیاهی و تسطیح زمین برای ساخت و ساز، تجاوز به حریم رودخانه ها و برهمزدن سیستم زهکشی طبیعی زمین از جمله عوامل انسانی تشدیدکننده خطر بروز سیلاب شهری در کلانشهرها از جمله شهر تهران می باشند. یکی از مهم ترین گام ها برای افزایش ایمنی شهری و مدیریت بحران سیلاب، تهیه نقشه های پهنه بندی خطر سیل و نقشه های آسیب پذیری مناطق مختلف شهر است. این نقشه ها ابزاری کارآمد برای شناسایی نقاط پرخطر و تحلیل آسیب پذیری ها هستند و به برنامه ریزان و مدیران شهری کمک می کنند تا اقدامات توسعه ای مورد نیاز به منظور کاهش خطرپذیری در برابر سیلاب را در این نقاط اعمال کنند. در این مطالعه، نقشه پهنه بندی خطر سیلاب شهری در منطقه 3 شهر تهران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و روش تحلیل سلسله مراتبی AHP تهیه شده است. طبق نتایج حاصل، حدود 33 درصد از مساحت این منطقه در کلاس خطرپذیری زیاد و بسیار زیاد قرار می گیرد که نیازمند اعمال تمهیدات لازم برای کاهش ریسک سیلاب در این مناطق می باشد.

سیلاب شهری، مدیریت بحران، نقشه پهنه بندی خطر، تهران.