مطالعه درباب ساختار معماری و سرنوشت مدارس نظامیه

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 1,170

This Paper With 10 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

WCCEAU03_099

تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1398

Abstract:

یکی از مهم ترین جریان های فرهنگی و اجتماعی درعصر سلجوقیان که تاثیر بزرگی بر رخدادهای سیاسی ایران داشت، تاسیس مدارس نظامیه در نیمه دوم قرن پنجم ه.ق، توسط خواجه نظام الملک طوسی بود. بسیاری از منابع مطالعه در خصوص مدارس نظامیه در جریان حمله مغول از بین رفته است و در میان متون کهن باقی مانده، اشارات محدود و معدودی به مدارس نظامیه، مدرسان و شاگردان آنها وجود دارد که مطالعه و پژوهش در این باب را با سختی مواجه می کند. نکته ای که توجه نگارنده را بلزوم پژوهش در باب شیوه معماری و سرنوشت نظامیه ها جلب نمود، آنست که در بسیاری کتب حوزه تاریخ هنر و معماری ایرانی از جمله در آثار آندروه گدار، رومن گیرشمن، آرتوپوپ، ارنست کونل و دیگران، اولا مدارس نظامیه بعنوان مدارسی چهار ایوانی معرفی گردیده. ثانیا این طور تلقی گردیده است که هریک از ایوان ها به حلقه مدرس یک فرقه خاص اختصاصی داشته است و ثالثا فرجام نظامیه ها ویرانی و تخریب در جریان حملات مغول تلقی گردیده است. گرچه این سه فرضیه به کرات مورد استناد پژوهشگران و مدرسان بسیاری قرار گرفته است. اما هرگز به صحت و اعتبار آنها پرداخته نشده است. نگارنده نه با هدف تخریب ارزش و اهمیت نظامیه ها بلکه با هدف تصحیح سه اشتباه رایج پژوهشی، از دو مسیر به جستجوی حقیقت شیوه و سرنوشت نظامیه ها پرداخته است، نخست بررسی مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در خصوص بقایای نظامیه ها در شهرهای مختلف و دیگری مطالعه متون بررسی مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در خصوص بقایای نظامیه ها در شهرهای مختلف و دیگری مطالعه متون معتبر کهن اعم از تاریخ نگاری، رسالات ادبی و عرفانی، شرح حالنویسی و مجموعه آنچه در مسیر تاریخ رد و نشانی از احوال و عاقبت نظامیه ها، مدرسان، طالبان، موقوفات یا بقایای آن را در خود محفوظ داشته اند و نهایتا با روش تطبیق و تحلیل داده ها به نتایج تحقیق دست یافته است که حقایقی متفاوت با سه فرضیه مذکور دست می دهد و مدارکی معتبر از احوال نظامیه ها در اختیار پژوهشگران بعدی قرار می دهد و مهم ترین دستاورد این تحقیق، تصحیح سه اشتباه رایج در خصوص نظامیه ها است.

Authors

پریما میرلوحی

دانشجوی کارشناسی ارشد- تاریخ هنر جهان اسلام، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران