پدافند غیرعامل و مدیریت بحران در شهرسازی

منظور از پدافند غیرعامل با توجه به اصول حاکم بر مدیریت بحران عبارت است از مجموعه تمهیدات، اقدامات و طرح هایی است که با استفاده از ابزار و شرایط، حتی المقدور بدون نیاز به نیروی انسانی و به صورت خود اتکا، از یک سو توان دفاعی مجموعه را در زمان بحران افزایش داده و از سوی دیگر پیامدهای بحران را کاهش و امکان بازسازی مناطق آسیب دیده را با کمترین هزینه فراهم می سازد. ظهور سلاح های دوربرد سبب گسترش دامنه جنگ ها از حاشیه مرزها به عمق سرزمین گردیده و با توجه به پایبند نبودن کشورهای زورگو به معیارهای دینی و انسانی، لذا در نخستین ساعات اولیه، شهرهای کشور مورد حمله نظامی دشمن قرار گرفته و با بحران عظیمی مواجه می شوند. چنانچه ملاحظات دفاع غیرعامل در ساختمان ها و تاسیسات شهری اعمال نگردیده و زیرساخت های شهری از ایمنی لازم برخوردار نگردیده باشند، مدیریت بحران به انبوه مشکلات فائق نیامده و اساسا امکان تحرک و جابجایی جهت هرگونه خدمات رسانی میسر نخواهد شد. در این مقاله که با روش کتابخانه ای تهیه گردیده، ابتدا به سابقه مسائل دفاعی در شهرهای ایران و جهان پرداخته شده، سپس به تهدیدات متوجه شهرها و آثار و پیامدهای آن و اهداف دشمن از تهاجم به شهرها بیان گردیده و بر این مبنا دفاع غیرعامل در حوزه شهرسازی و اصول و مبانی آن تعریف شده است. در نهایت چشم انداز و راهبردها و راهکارهای کاهش آسیب شهرها در برابر تهدیدات دشمن ارائه گردیده است.

Keywords:

مدیریت بحران شهری , پدافند غیرعامل , شهرسازی , شهر