مجتبی افتخاری - دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات ایران، دانشگاه امام جواد (ع)، یزد، ایران
حمیدرضا بیگ زاده شهرکی - استادیار دانشگاه فنی و حرفه ای، یزد، ایران

مقارن با حمله مسلمانان و فرار ایرانیان از مناطق زیستی بزرگی چون خراسان به طرف مرکز ایران، بسیاری از آنها با مساعد دیدناین منطقه برای کشاورزی و احداث قنوات در کنار دریای تازه خشک شده ساوه، کمکم هسته اولیه شهرها، روستاها و قصبه هایکوچک و بزرگ را تشکیل دادند. آنطور که از منابع تاریخی برمی آید، قدیمی ترین هسته شکل گیری شهر، محله ای به اسم زردگ می باشد. البته لازم به ذکر است که آبادی های خرانق و عقدا به مراتب قدیمی تر از زردگ است و روستاهایی باستانی به شمار می روند.پس از بررسی در مورد هسته اولیه شهر اردکان، نتیجه ای که حاصل شد این که لزوما محله زردگ، هسته اولیه شهر نیست و فقطقدیمی ترین آثار نویافته در شهر اردکان که متعلق به قرن پنج و شش هجری شمسی می باشد در این محله کشف گردیده اند و یا اگرزردگ را به عنوان هسته اولیه شهر اردکان محتمل بدانیم، شهر اردکان، با مرکزیت زردگ، از قرن پنجم شمسی به منطقه زیستیتبدیل شده است. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی رجوع به منابع مکتوب کتابخانه ای و شواهدمیدانی، هسته اولیه شهر اردکان پس از خشک شدن دریای ساوه و همچنین روند گسترش این شهر بازشناسی گردد.

اردکان، هسته اولیه، دریای ساوه، زردگ