بهنام زاع بزگ آبادی - کارشناس ارشد معماری ، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول
محسن بینا - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی
بهزاد وثیق - استادیار دانشکده معماری و شهر سازی

متاسفانه فضاهایی که برای رشد و نگهداری کودکان خلق می شوند، به ابعاد مختلف وجودی کودک توجه ندارند و با ادراکات، فعالیت ها ونیازهای مخاطبان آن هماهنگ نیستند. با توجه به مدنظر بودن نیازهای انسانی و اهمیت رفتار کاربران در تحقق اهداف معماری، و با توجهبه اهمیت دوران کودکی مطابق نظریه های روانشناسی به عنوان یکی از مهمترین دوران های زندگی انسان، طراحی محیط برای کودکانموضوعی است که نیاز به بررسی بیشتری را می طلبد و لازم است تا جنبه های روانشناختی و رفتارهای مرتبط مورد توجه قرار گیرد.کودکان در طراحی معماری فضا مورد التفات قرار نداشتند، چنانچه جستجو برای تبیین راهکارهای مربوط به طراحی کالبدی فضاهایمرتبط با کودک از اهمیت مضاعفی برخوردار بوده و برانگیزش حس خلاقت در این گروه سنی می تواند از مهمترین مواردی باشد که لازماست در طراحی معماری فضاهای مرتبط با کودک توجه قرار بگیرد. امروزه افزایش شهرنشینی و تغییر نحوه زندگی محدودیت های فضاییو زمانی بیشتری را برای کودکان و بازی آنها ایجاد کرده که موجب شده تا روش بازی آنها کاملا متفاوت از نسل قبل شود. رواج بازی هایکامپیوتری بین بیش از 80 درصد کودکان امروز، این مسئله را ثابت و لزوم راه حل های شهرسازانه را در شهرهای معاصر برای اختصاصفضای مناسب برای شکل دهی به این قشر سنی ایجاب می کند. سوال اصلی پژوهش این است که اساسا محیط مناسب برای کودکانچگونه محیطی است هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی کالبدی طراحی فضای کودکان است؛ به طوری که این محیط بتواند پاسخگوینیازهای کودکان و رشد شخصیت کودکان باشد همچنین بررسی فضاهای مورد نیاز کودکان و تسهیلات مورد نیاز آنان و دستیابی به اصولمعماری برای شکل دهی به شخصیت کودکان می باشد.این پژوهش یک تحقیق نظری بوده و روش اصلی آن، مطالعه اسنادی می باشد.نتایج پژوهش حاضر راهبردی موثر جهت تدوین الگوهای طراحی محیط پاسخگو برای نیازهای کودکان در جهت شکل دهی به شخصیتکودک به عنوان یکی از اصول طراحی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که چه معیارهایی امکان برانگیزش و تقویت حس خلاقیتکودکان را فراهم می کند و راهکارهایی برای طراحی کالبدی فضاهای متنوع مرتبط با وی، از جمله فضای بازی، فضای آموزش و فضایاستراحت و آرامش ارائه می دهند.

کودک، بازی، روانشناسی محیط، زمین بازی، شکل گیری شخصیت کودک