زهرا حسینی بیلوئی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری ، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

امروزه یکی از چالش های شهرسازی معاصر ایران ، مقوله بافت های فرسوده شهری می باشد. حفظ ارزش بافت های قدیمی و فرسودهشهری از طریق توجه به فاکتورها و ابعاد مختلف اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و . . . در شهرها محقق می گردد. از جنبه های حائز اهمیتبررسی در شهرها که هم علت و هم معلول بسیاری از معضلات شهری است بافت فرسوده شهری می باشد. ماهیت ویژه ی بافت فرسوده،هرگونه بی توجهی به آن را از جهات مختلف بی اعتبار می سازد، زیرا از لحاظ اقتصادی دارای امکانات بالقوهای اعم از زیرساختی وروساختی است، از جهت فرهنگی، خاستگاه شهر امروزی و یادگاری از فرهنگ و تاریخ پیشین است، از جهت اجتماعی چه در صورتمتروک شدن و چه تراکم کاربریهای نامتناسب، بخشی از جامعه و ضامن زندگی انسانها می باشد، از جهت کالبدی نیز با وجود همهفرسودگی هنوز دارای ارزش های معماری و شهرسازی بی نظیری است، به همین دلیل توجه بسیاری از صاحب نظران به مفهوم کیفیتزندگی شهری معطوف شد تا از این طریق تلاشهایی در راستای ارتقای شرایط زندگی و بهبود بخشیدن به بعد کیفی زندگی صورت-گیرد. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی نقش بافت های فرسوده ی شهری بر کیفیت زندگی با تاکید بر ابعاد اجتماعی و اقتصادی استکه به صورت موردی به محله سنگ سیاه شیراز پرداخته شده است . روش تحقیق در پژوهش حاضر، کاربردی و توصیفی- تحلیلی است.شیوه ی جمع آوری اطلاعات ، اسنادی - پیمایشی است. درواقع با بررسی ادبیات تحقیق و متون مرتبط با کیفیت زندگی معیارهایموردنظر استخراج گردیده (شیوه ی استقرایی) و سپس با استفاده از شیوه ی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) ابعاد رضایتمندی کیفیت زندگی ازمنظر ساکنین جمع آوری و با استفاده از تکنیک های تحلیلی و نرم افزارSPSS سنجیده شده و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ 0.72 برآورد شده است که نشان از پایایی پرسشنامه دارد. نتایج مبین این مطلب است که بافت فرسوده محله سنگ سیاه شیراز به لحاظ شاخصکیفیت زندگی در زیر سطح متوسط قرار گرفته است .در میان زیر شاخص های کیفیت اجتماعی ، تمایل ساکنین به مشارکت و همکاریبا مسئولان و متولیان امر در اجرای برنامه های شهری در جهت بهبود کیفیت محله در رتبه نخست قرار گرفت و امنیت و ایمنی و عدموجود حس تعلق و علاقه به زندگی در بافت به ترتیب بیش ترین تاثیر را در احساس نارضایتی از شاخص کیفیت اجتماعی داشته اند وپایین ترین رتبه را به دست آوردند. نتایج دیگر حکایت از آن دارد که در بافت فرسوده اتکا به یارانه های نقدی و نگرانی از حذف آن بیشترین تاثیر را در نارضایتی از کیفیت اقتصادی داشته اند و وضعیت رضایتمندی ساکنین از درآمد، وضعیت اشتغال و پس انداز در رتبه هایبعدی قرار گرفته اند.

بافت فرسوده ، کیفیت زندگی ، شاخص های کیفیت زندگی ، محله سنگ سیاه شیراز