مرتضی خمسیه - کارشناس ارشد جغرافبا و برنامه ریزی شهری (آمایش شهری) و کارشناس ارشد حوزه معاونت مالی و اقتصادشهری شهرداری تهران

حاشیه نشینی در ایران بعد از اصلاحات ارضی مطرح شد و با برنامه ریزیهای مبتنی بر الگوی سرمایه داری حاصل از ذهنبرنامه ریزان غربگراشدت یافت و الان به بحرانی جهت ایجاد مشکل در شهرها مبدل شده ،بحرانی که ریشه بخش عمدهمخاطرات اخلاقی و اجتماعی شهرهاست.جدای از رویکردها و روشهای برخورد با حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی،لحاظ کردن دیدگاه و نگرش ساکنین محلی از مهمترین مولفه های تاثیرگذار در فرآیند ساماندهی و توانمندسازی اینسکونتگاه های غیر رسمی بشمار می رود که در تحقیق حاضر مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش مبادرت به بررسیحاشیه نشینی و علل شکل گیری آن در شهر تهران ، منطقه 18 نموده و سپس راهبرد هائی جهت ساماندهی و توانمندسازی آن ارائه کرده است. فرضیه های پژوهش بر پایه مولفه های اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی، خدماتی، کالبدی درراستای این پدیده و ساماندهی و توانمند سازی آن در بوده است. در این پژوهش از روش های علمی تحقیقی بهره گیریو جهت جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه، مصاحبه و بررسی های اسنادی استفاده گردیده است.نتایج تحقیق حاکی از آناست علت شکل گیری این پدیده در منطقه 18 نتیجه صنعتی شدن شتابان شهر تهران و مهاجرت بی رویه از یک سو ومسائل و مشکلات اقتصادی و عدم وجود مدیریت واحد و هماهنگ در زمینه مسائل مهاجرتی و اسکان مناسب اولیه ازسوی دیگر بوده است.جهت شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید از تکنیک SWOT استفاده شده است، که در پایان متناسب با یافته های پژوهش راهبرد های تهاجمی مناسب جهت تبیین راهبردهای مدیریتی و ساماندهی ارائهگردیده است.

حاشیه شهر، راهبردهای مدیریتی ، اسکان غیر رسمی ، منطقه 18