نیما توان پور - دانش آموخته دکتری علوم و مهندسی آب، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
نوید توان پور - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، گروه مهندسی آب، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

تحلیل و طراحی سازه های هیدرولیکی و سیستم های منابع آب (برای مثال سدها، کالورت ها، پل ها، مخازن رسوب، شبکه آبرسانی و غیره و ارزیابی اثرات عملیات مدیریت اراضی بر هیدرولوژی و کیفیت آب به ورودی های بارش نیاز دارند. مسئله اصلی این است که چگونه میتوان به بهترین نحو یک توالی بارش واقعی را برای تجزیه و تحلیل بهرگبارهای مستقل تفکیک کرد. در این تحقیق، برای اولین بار در ایران موضوع تفکیک توالی بارش به رگبارهای مستقل مورد بررسی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، داده های بارش 10 دقیقه ای و ساعتی موجود (که تاکنون در کشور مورد مطالعه قرار نگرفته اند) شهر شیراز مربوط به دوره 2009 تا 2016 با استفاده از روش نمایی به رگبارهای مستقلتفکیک شدند. در این روش، پارامتری تحت عنوان مدت زمان بحرانی که حدقل مدت زمان دوره خشک میان دو رگبار مستقل است از طریق معیار ضریب تغییرات (که معیار دقیقی برای نمایی بودن نیست) محاسبه می شود. در این تحقیق، علاوه بر این معیار، برای اولین بار از معیار کاکس جهت سنجش نمایی شدن زمان های خشک میان رگبارها استفادهشد. سپس مدت زمان های دوره های خشک و مرطوب و نیز عمق رگبارهای تفکیک شده محاسبه شدند. هیستوگرام های دوره های خشک و مرطوب و منحنی های خودهمبستگی و همبستگی متقابل میان آنها ترسیم شدند. توزیع های آماری رایج به کار رفته در تحقیقات پیشین شامل توزیع نمایی، وایبل و گاما با رگبارهای تفکیک شده برازش شدند. نتایجنشان دادند که معیار ضریب تغییرات، موفق به محاسبه مدت زمان بحرانی نشد؛ اما معیار کاکس مدت زمان بحرانی را 641 دقیقه برای بارش های 10 دقیقه ای و 606 دقیقه برای بارش های ساعتی بدست آورد. لذا معیار کاکس، معیار مناسبی برای روش نمایی جهت تفکیک توالی های بارش بوده و استفاده از آن توصیه می شود

توزیع های آماری، رگبارهای مستقل، روش نمایی، مدت زمان بحرانی، معیار کاکس.