رسول همتی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشگاه محقق اردبیل و مدیرکل هواشناسی استان زنجان
برومند صلاحی - هئیت علمی دانشگاه محقق اردبیل
بهروز سبحانی - هئیت علمی دانشگاه محقق اردبیل
بتول زینالی - هئیت علمی دانشگاه محقق اردبیل

امروزه از شهودهای عینی تغییر اقلیم علاوه بر روند افزایشی دما، کاهش بارش برف و ماندگاری کم آن است. در واقع این کاهش محسوس ماندگاری برف نمودی از تغییرات اقلیمی به شمار می رود. ارتفاعات استان های آذربایجان های غربی و شرقی، اردبیل و زنجان طی سال های نه چندان دور در طول دوره سرد سال و حتی تا اوایل تابستان پوشیدهاز برف بود اما سیمای کنونی آن دستخوش تغییر گشته است. بررسی ها نشان می دهند الگوی نوسانات اقلیمی شمال غرب کشور بویژه در فصل زمستان دستخوش تغییرات عمدهقرار گرفته است این تغییرات در بازه زمانه سالیانه یکسان نبوده و بیشترین تغییرات اقلیم در فصل زمستان صورت گرفته است. بطوریکه اقلیم 40 سال قبل 1358 لغایت 1367 از حالت مرطوب در 10 سال اخیر 1388 لغایت 1397 به مرز نیمه خشک رسیده است. نتیجه یافته ها نشان می دهد در شمال غرب کشور در ماه های سرد سال نابهنجاری اقلیمی بصورت چشمگیری افزایش یافته است و در مقیاس زمانی بلند مدت این نابهنجاری ها می توانند موجب دگرگونی اقلیم در این منطقه گردند.همچنین با تفکیک سهم بارش شهر اردبیل، مشخص گردید از 292 میلیمتر بارش متوسط سالیانه ایستگاه سینوپتیک اردبیل طی دوره 43 ساله 1355 لغایت 1397 ، سهم بارش باران 80 درصد و سهم بارش برف 40 درصد می باشد.نتایج نشان می دهند کل ماندگاری برف سالیانه شهر اردبیل در ده های اخیر بطور محسوس کاهش یافته است. ماندگاری برف بیش از 30 سانتیمتر، از 45 روز در دهه های گذشته به 1 تا 2 روز در سال های اخیر کاهش یافته است.علت عدم ماندگاری برف و حتی کاهش بارش آن بروز پدیده جزیره گرمایی، از بین رفتن رستنی ها و گیاهان و جایگزینی آنها با مصالح ساختمانی و اسفالت بوده است.

شمال غرب کشور، آشکار سازی تغییرات اقلیمی، ماندگاری برف، سهم بارش ، جزیره گرمایی