محسن حمیدیان پور - استادیار اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، زاهدان، ایران.
محمود خسروی - استاد اقلیم شناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، زاهدان، ایران

متوسط جهانی دمای هوا رو به افزایش است. این میزان افزایش در محدوده قطب شمال بیشتر از دیگر مناطق نیمکره ی شمالی است. این امر منجر به آزاد شدن سطح قطب شمال از یخ می گردد. گرمای قطب شمال منجر به تضعیف ورتکس قطبی و ریزش هوای سرد به عرض های پایین خواهد شد. ورتکس قطبی تروپوسفر به سمت اوراسیا کشیده شده است و همین موضوع نیز حرکت جنوب سوی سامانه های عرض های میانی و بادهای غربی را نیز باعث شده است. به واقع موجب عمیق شدن فرود و به بیانی بلاکینگ در منطقه شده است. بر اساس مطالعات پیشین ترسالی های ایران در زمان فاز منفی شاخص های NAO و AO است. این در حالی است در این زمان هر دو شاخص در فاز مثبت می باشند. به دلیل گسترش نصف النهاری ورتکس قطبی مانع حرکت سامانه ها به سمت اروپای شمالی می شوند بلکه این سامانه ها به سمت جنوب یعنی خاورمیانه و از جمله ایران کشیده می شوند. به بیانی باعث ریزش هوای سرد و مرطوب به پشت سیستم های کم فشار مدیترانه ای (مستقر بر روی سوریه) و همچنین کم فشارهای حاره ای مانند سودان می شوند. تامین رطوبت از چندین دریا همچون مدیترانه، سرخ و دریای عرب توسط چیدمان ترکیبی سامانه ها موجب تقویت سامانه های سینوپتیک شده است.. به طور کلی نقش تئوری تقویت اثر شمالگان وافزایش بلاکینگ ها و عمیق شدن امواج غربی قابل تامل است که میتواند ردپای از نتایج گرمایش جهانی باشد. البته در این میان نمی بایست به نقش اوروگرافیک کوه های زاگرس نیز بی توجه بود

تئوری تقویت اثر شمالگان، ورتکس قطبی، بلاکینگ، دریای کارا و بارنتز