مهران فرجاد - کارشناسی ارشد هواشناسی، سازمان هواشناسی کشور
مائده فتحی - دکتری هواشناسی، سازمان هواشناسی کشور
ابوالقاسم غضنفری لاکه - دانشجوی دکتری هواشناسی، سازمان هواشناسی کشور

تغییر اقلیم و گرمایش جهانی یکی از مهم ترین مسایل زیست محیطی است که تاثیرات مستقیم اقتصادی و اجتماعی بر سلامت و رفاه بشر دارد و در سال های اخیر مطالعات زیادی در مورد آن انجام شده است. انسو (نوسان جنوبی - ال نینو) به عنوان یکی از بارزترین و قابل ملاحظه ترین علل تغییرپذیری سال به سال اقلیم در مقیاس جهانی شناختهشده است. انسو هم در منطقه اقیانوس آرام حاره ای و هم در عرض های برون حار های اثرگذار است. در این پژوهش، اثر انسو بر روی روند تغییرات دما در استان تهران در فصل زمستان در طول دوره آماری 19 ساله 2000-2018 بررسی شده است. برای محاسبه اثر انسو بر روی دما، تحلیل رخدادهای فرین و حذف اثر سایر دورپیوندها به ویژهتاوه ی قطبی و نوسان اقیانوس اطلس شمالی، ابتدا بی هنجاری های روزانه دما نسبت به میانگین بلند مدت فصلی محاسبه شده و سپس این بی هنجار یها از پالایه بالاگذر و پایین گذر باترفورس عبور داده شده است. برای انجام این کار از داده های روزانه دمای هوا در ارتفاع 2 متری از سطح زمین، برای 10 ایستگاه همدید در استان تهران همراه باشاخص ماهانه انسو استفاده شده است. نتایج نشان داد که در شرایط لانینا و النینو، واریانس دما نسبت به میانگین بلند مدت به ترتیب حدود 8 ͦC و 15 ͦC2 درجه سلسیوس است. همچنین اثر لانینا و النینو، هر دو برروی تغییرات دما به نسبت کم است. در شرایط لانینا این تغییرات به صورت منظم و در وضعیت النینو بصورت نامنظم است به طوری که در ماه فوریه نوسانات دمایی به حدود 8 درجه سلسیوس نیز رسیده است.

نوسان جنوبی ال نینو، پالایه باترفورس، سری زمانی، روند تغییرات دما، گرمایش جهانی