علی کاظم پوراوصالو - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معدن- تونل و فضاهای زیرزمینی، دانشگاه ارومیه
سیف الدین موسی زاده - استادیار، گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی، دانشگاه ارومیه
علی نوری قراحسنلو - دکتری مهندسی استخراج معدن، دانشگاه صنعتی شاهرود
محمدرضا باغبان گلپسند - گروه مهندسی عمران، موسسه آموزش عالی سراج، تبریز

در عصر حاضر احداث خطوط مترو یکی از راهکارهای اصلی کنترل ترافیک و تسهیل تردد میباشد. به همین منظور تونل سازی مکانیزه و بکارگیری ماشین های حفاری تونل )TBM( در چند دهه اخیر رونق یافته است. بررسی جوانب مختلف تونل سازی مکانیزه به ویژه نشست در سطح زمین به منظور کنترل و پیشگیری از بروز هر نوع عواقب و حوادث ناگوار در حین تونلسازی و پس از اتمام آن از وظایف لاینفک کارشناسان این حوزه است. رویکردهای ارزیابی نشست را میتوان در دو دسته قطعی و احتمالاتی جای داد. روشهای قطعی از ماهیت ناشناخته بودن داده های زمین شناسی صرف نظر کرده و لذا نتایج حاصل از آنها همواره با مقداری خطا همراه است که بایستی اعتبار سنجی شوند. این موضوع محققین را به سمت روش های آماری سوق داده است که با وارد کردن احتمال در تحلیلها عدم قطعیت داده های ژئوتکنیکی را دربرمیگیرند. یکی از روشهای آماری و ریاضی قدرتمند مطرح شده در دهه اخیر، نظریه قابلیت اطمینان می باشد. این نظریه وقوع رخدادهای تصادفی را بر اساس احتمال بیان میکند. در این مقاله تالش شد تا مقدار نشست در مسیر خط 2 متروی تبریز براساس نظریه قابلیت اطمینان مدلسازی شود. از این رو نخست روند و خود همبستگی مقادیر نشست حداکثر بررسی شده و براساس نتایج بدست آمده بهترین مدل یا تابع توزیع آماری بر آن برازش میشود تا احتمال وقوع مقادیر مختلف نشست را نشان دهد.

نشست سطح زمین، تونل سازی، قابلیت اطمینان