محمد جهانیان
محمدمهدی سروش - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران

معماری ایران، گنجینه ای بی بدیل از آثار شاخص و ارزشمندی است که در طول سالیان متمادی شکل گرفته است، این آثارارزشمند نشان دهنده ی اندیشه ی والا در میان گذشتگان و نیاکان پاکشان است. امروزه به علت نبود رابطه منطقی بین کالبد شهر و عناصر سازنده هویت آن شهرهای امروزی دستخوش بی هویتی، عدم حس مکان و همچنین ارتباط افراد با شهر است. توجه به اهمیت فضاهای شاخص در شهر و تاثیراتی که این بناها بر هویت بخشی افراد دارند می تواند تعاملات شهری، میزان افزایش نفوذ عمومی فضا، ایجاد تصاویر ذهنی و خاطره جمعی و مفهوم مکان را رقم بزند است. در این پژوهش تلاش گردید که از طریق روش های علمی مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، با بررسی های توصیفی تحلیلی مجموعه ای از عوامل موثر در حس مکان و ایجاد هویت مکانی یک فضای شهری؛ در محدوده مورد مطالعه شهرستان نهاوند، که دارای پتانسیل های تاریخی و فرهنگی بسیاری است بنابراین تلاش شد نمادها، عناصر و مولفه های که در ساختار شهرستان نهاوند وجود دارد بررسی گردد. با توجه به بررسی های به دست آمده ، برای خلق یک بنای شاخص که نمودهای از حس مکان و ماندگاری را داشته باشد عوامل بسیاری مطرح گردید، شاخص های معنایی، فرهنگی، ادراکی، ساختاری و کالبدی که هر یک نقش تاثیر گذاری را در شاخص کردن یک بنا دارند، با این حال نقش کالبد در ایجاد حس مکان و نقشی مفهومی و قابل درک تر است.

بناهای شاخص عمومی، هویت مکانی، حس مکان، هویت کالبدی، شهرستان نهاوند،