ایمان زکریایی کرمانی - استادیار دانشکده صنایع دستی- دانشگاه هنر اصفهان
زهرا خوشبخت - دانش آموخته کارشناسی ارشد صنایع دستی- دانشگاه هنر اصفهان
علیرضا خواجه احمد عطاری - استادیار دانشکده صنایع دستی- دانشگاه هنر اصفهان

هنر تذهیب یکی از مهم ترین هنرهای اسلامی و قرآن آرایی به شمار می آید که طیف گسترده ای از ذوق و استعدادهنرمندان مسلمان را به نماید در می آورد. مذهبان مسلمان از صدر اسلام همواره با بهره گیری از ذوق، خلاقیت ونوآوری سبک های مختلف هنر تذهیب را شکل دادند. در میان مراکز مهم کتاب آرایی در سرزمین های اسلامی، شیرازهمواره به عنوان یکی از مکاتب مهم کتاب آرایی شناخته می شود که درون خود و با گذر ایار سبک های مختلفی را درتذهیب، تشعیر و خوشنویسی شکل داده است. در بین سبک های مهم کتاب آرایی مکتب شیراز می توان به قرآن هایتزیین شده بین قرون 8 تا 13 هجری قمری اشاره کرد که سه سبک مهم در مکتب قرآن آرایی شیراز را شکل داده اند.شناخت و مطاهعه ی سبک شناختی مبتنی بر مولفه های فرمی و دستیابی به ویژگی های اصلی سبک های مهمقرآن آرایی مکتب شیراز به عنوان مهمترین هدف این پژوهش مطرح می باشد هذا به منظور دستیابی به این هدفاصلی از میان قرآن های این سه دوره یک قرآن عصر ایلخانی، یک قرآن عصر تیموری و دو قرآن مربوط به دوره یقاجار به رورت هدفمند انتخاب شده است. پژوهش حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و با رویکرد سبک شناسیصورت گرا انجام شده است. از جمله مهم ترین نتایج این پژوهش می توان به معرفی ساختار فرمی و ویژگی های سبکیاین سه دوره اشاره نمود که می توان براساس ساختارهای فرمی این سه دوره را یگانه، پردیس و فرشینه نام نهاد. علتنام گذاری این سه دوره ویژگی فرم های شاخص مورد استفاده در این سه عصر یا سه سبک است که این ادوار را از عصرپادشاهی و نیز نشانه گان عددی خارج ساخته و متناسب با ساختار فرمی نام گذاری شده اند.

فرم، سبک شناسی صورتگرا، مکتب قرآن آرایی شیراز، تذهیب قرآنی