وجیهه دلاورنقابی - کارشناسی ارشد ارتباط تصویری
علیرضا شیخی - استادیار و هیات علمی گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

سوزن دوزی در شهرستان های کاشمر و تربت حیدریه نشات گرفته، از ذوق و سلیقه مردمان این دیار و برخاسته ازباورها و اعتقادات زنان هنرمند این خطه است که دارای فرم ها و نقوش منحصربه فرد هستند. اگرچه این آثار، در نگاهاول ساده و ابتدایی به نظر می رسند، اما ازلحاظ بصری دارای ساختاری منسجم بوده و علاوه بر آن دارای معانی ومفاهیمی هستند. مقاله به مطالعه آثار سوزندوزی از منظر انسان شناسی هنر با سه رویکرد زیبایی شناسی، کارکردشناسی و معناشناسی در این منطقه غنی از ارزشهای فرهنگی پرداخته است.بررسی هدفمند هشت روستا در شهرستان های کاشمر و تربت حیدریه نشان میدهد که این آثار در سه قالب نقوشانسانی، گیاهی، پرندگان و حیوانات قابل تقسیم بندی است. این آثار، تجلی محیطی شاداب و زیبا را در بعد زیباشناختی،احترام به طبیعت و نگاهداشت آن، آرزوی باغ های با طراوت در فضای خشک کویری این خطه و مفاهیم اعتقادی وباورهای مردمی در تجلی حیواناتی مثل بز کوهی و یا تجلی برکت و حاصلخیزی در بعد معناشناسی دارد.در بعد کارکرد باید به بهره گیری از این آثار در قالب های مختلف کاربردی در محیط زندگی ساده ایشان مثل جانماز،بقچه و... اشاره داشت. آنچه شایسته ذکر است روند مسیر خط زندگی و امید خانواده در این خطه است که زن روستاییرا به تولید این آثار هرچند پریمیتیو اما معناگرا ترغیب نموده است.

شهرستان های کاشمر و تربت حیدریه، سوزن دوزی، انسان شناسی هنر، طرح و نقش