چکامه ضمیری - کارشناسی ارشد فرش، دانشگاه هنر تهران
کامران افشارمهاجر - عضو هییت علمی گروه ارتباط تصویری دانشگاه هنر تهران

در حوزه های مختلف جوامع در حال توسعه همچون ایران، مسیله سنت ها و چگونگی برخورد با آن، چالش هایقابل توجهی را به وجود آورده است. حیطه هنر و بالاخص صنایع دستی جایگاه ویژه ای به منظور نگرش به رویکردهایمختلف در این زمینه می باشد. فرش دستباف شهری ایران (کرمان، اصفهان، تبریز و مشهد)، در قیاس با فرش هایروستایی و عشایری، تحت تاثیر برخورد با هنر و فرهنگ غربی و همچنین رشد و توسعه روزافزون جوامع شهری بیشتردچار تحول و تغییر شده و این مسیله به ویژه از دوره قاجار با توجه به تحولات حاصل از موج مدرنیته در جامعه ایرانو رواج تاثیرپذیری هنر ایران از غرب، سرعت بیشتری نیز به خود گرفته است. پژوهش حاضر قصد دارد تا با مطالعهمناطق فوق الذکر، چگونگی و میزان تغییرات به وجود آمده در سنت ها و شاخص های اصیل موجود در طرح و رنگ فرشدستباف این مناطق را بررسی نماید تا مشخص کند که فرش دستباف شهری ایران در خلال سیر اجباری توسعه حاصلاز مدرنیته دچار چه تحولاتی و به چه میزان گشته است.پژوهش، از نوع توصیفی _ تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است.نتایج حاصل از مطالعات، بیانگر این مطلب است که در میان فرش دستباف چهار حوزه فوق، فرش تبریز به علت اعمالسلیقه مخاطب، بیشترین تغییر را در سنت ها و اصول اولیه خود داشته است و پس از آن فرش کرمان، اصفهان و مشهدبه ترتیب از این حیث در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.

سنت، مدرنیته، فرش دستباف، تاریخ فرش، قاجار