ژنیت رستمی - عضو هییت علمی ،گروه معماری ،دانشکده معماری و شهرسازی ،واحد تهران مرکز،دانشگاه ازاد اسلامی
مهرداد جاویدی نژاد - استادیار گروه معماری ،دانشکده معماری وشهرسازی،واحد تهران مرکز،دانشگاه ازاد اسلامی

در نتیجه ی سازگاری شیوه های معماری با شرایط ویژه آب و هوایی مناطق کویری، موجب شکل گیری سبک معماریمتناسب با نیاز این مناطق شده است. شناخت ساز و کارهای هماهنگی تکنیک، مصالح و محیط زیست و کاربرد متصور آندر شناخت مفهوم زیبایی و عملکرد بناهای سنتی شهرهای کویری ایران، توجه ویژه محققان خارجی و داخلی را به اینمسیله معطوف کرده است. به طور کلی، مفهوم پایداری که در نتیجه آگاهی بشر نسبت به مسایل محیط زیست ومشکلات فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی شکل گرفت را می توان در معماری بناهای کویری مشاهده کرد. یکی از مهمتریناهداف توسعه پایدار، حفظ طبیعت و اصلاح نگاه به آن است و تجلی توسعه پایدار در حوزه محیط ساخته شده کهمعماری پایدار نامیده می شود. بنابراین، هدف این مقاله، تشریح چگونگی تطابق آب و هوایی و پاسخگویی محیطی ابنیهسنتی ایرانی به شرایط اقلیمی خاص کویر می باشد. در این راستا، این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، این فرضیه را مطرحمی کند که به نظر می رسد بین تکنیک، مصالح و محیط زیست و عملکرد بناهای سنتی شهرهای کویری ایران تناسب وهماهنگی ویژه ایی برقرار است. به جهت اثبات فرضیه تحقیق، ابتدا تعریف و توصیفی از مفهوم پایداری در سازه ها وهماهنگی های ایجاد شده در اکوسیستم زیستی و معماری مناطق کویری ارایه شده است و سپس، ویژگی های فضاییمدل معماری بومی مناطق کویری به دنبال سازگاری های آب و هوایی توصیف شده است. در انتها، این موضع به اثباترسیده است که ارکان ویژه و اصلی معماری در مناطق کویری منجر به پیدایش بناهای سنتی زیبا متناسب با اقلیم اینخواستگاه شده است.

مفهوم پایداری، معماری سنتی، طراحی اقلیمی، بناهای کویری