تعیین ترکیبات شیمیایی و اثر ضدباکتریایی اسانس اسطوخودوس فلس دار برتعدادی از میکروارگانیسم های بیماری زا در شرایط برون تنی

مقدمه: گیاه اسطو خودوس جزء پرمصرف ترین گیاهان دارویی در ایران می باشد که از گذشته تاکنون در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفتهاست. هدف از این پژوهش تعیین ترکیبات شیمیایی و فعالیت ضدباکتریایی اسانس اسطوخودوس فلس دار(گونه انحصاری ایران) بود.مواد و روش ها: در این پژوهش، ترکیبات شیمیایی اسانس اسطوخودوس فلس دار توسط کروماتوگرافی گازی تعیین شد. هاله عدم رشدمیکروبی اسانس اسطوخودوس فلس دار برای باکتری های سودوموناس آیروژینوزا، استافیلوکوکوس اوریوس، باسیلوس سریوس و اشرشیاکلی در چهارغلظت 12/5، 25، 50 و 100 میلی گرم بر میلی لیتر به روش های انتشار دیسک و انتشار چاهک تعیین شد. از آنتی بیوتیک های رایج درمانی شامل آمپی سیلین، انتروفلوکساسین، جنتامایسین و کانامایسین جهت مقایسه با هاله عدم رشد میکروبی استفاده شد. حداقل غلظت بازدارندگی (رقیق سازی درمایع) و حداقل غلظت کشندگی برای میکروارگانیسم های مذکور تعیین گردید. یافته های پژوهش: در مجموع 99/41 درصد از ترکیبات موجود در اسانس توسط کروماتوگرافی گازی مشخص گردید. Linalool با 43/3 درصد دارای بیشترین مقدار در میان ترکیبات شناسایی شده بود. حساس ترین و مقاوم ترین باکتری ها نسبت به اسانس اسطوخودوس فلس دار به ترتیب، استافیلوکوکوس اوریوس و سودوموناس آیروژینوزا با قطر بازدارندگی 0/40±3/70 و 0/68±10/10 میلی متر درغلظت 100 میلی گرم بر میلی لیتر بود. حداقل غلظت بازدارندری برای باکتری های سودوموناس آیروژینوزا، استافیلوکوکوس اوریوس، باسیلوس سریوس و اشرشیاکلی به ترتیب برابر با 32، 8، 16 و 16 میلی گرم بر میلی لیتر بود.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اسانس اسطوخودوس فلس دار دارای اثر ضد میکروبی قابل قبولی برمیکروارگانیسم های بیماری زا داشت. در این میان، اثر ضدباکتریایی اسانس بر باکتری های گرم مثبت بیشتر از باکتری های گرم منفی بود. در هرحال، به منظور کاربرد بالینی اسانس اسطوخودوس فلس دار، انجام آزمون های تکمیلی پیشنهاد می گردد.

Keywords:

اسطوخودوس فلس دار , اسانس روغنی , آنتی بیوتیک رایج درمانی , کروماتوگرافی گازی , اثرضدمیکروبی