پویا معتمدی - دانشجوی دکترای مهندسی عمران مهندسی زلزله دانشگاه امیر کبیر
محسن قضاتلو - دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری
ابراهیم محمدیان روشن - کارشناس ارشد علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، ایران
رجبعلی کریمی کلایه - پژوهشگر علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان

براساس برآوردهای سازمانهای بین المللی فعال در زمینه اسکان بشر، حدود یک میلیارد نفر از جمعیت جهان اکنون در زاغه ها و حاشیه های شهری یا به صورت اسکان غیررسمی زندگی می کنند. با توجه به این نکته که اکنون در آغاز قرن بیست و یکم حدود نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می کنند، شهرنشینی بستر انواع تضادها و تعارض های اجتماعی در هر کشوری است و به تعبیری شهر در هر کشوری به محل تمرکز ثروت و انباشت فقر تبدیل شده است. با گسترش رشد شهرنشینی در ایران سیل مهاجرت روستاییان برای زندگی بهتر در شهرها روند شتابان گرفت و در نتیجه بدلیل نداشتن ظرفیت شهرها برای اسکان این جمعیت و علاوه بر آن بروز مشکلات متعدد موجب شد، این افراد به حاشیه نشینی و یا سکونتگاه غیر رسمی گرایش پیدا کنند. کارشناسان، توجه به رشد یک سویه صنعتی به عنوان الگوی توسعه در نیم قرن گذشته، صنایع مادر، وجود واحدهای تولیدی و صنعتی و جاذبه های تفریحی، گردشگری و اقتصادی را از مهمترین عوامل مهاجر پذیری و در نتیجه حاشیه نشینی در کلانشهرها می دانند. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی آسیب های اجتماعی در سکونتگاه های غیررسمی در در منطقه نوزده شهرداری تهران و محلات خلازیر و نعمت آباد با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد اعتیاد، طلاق، بیکاری، حاشیه نشینی و آسیب های اجتماعی را به عنوان پنج آسیب نیازمند توجه بیشتر در کشور و در اولویت برنامه ها می داند و درباره آسیبهای اجتماعی در سکونتگاه های غیررسمی به علت وضع معیشتی ساکنان و کمبود امکانات رفاهی می باشد. و از ویژگی های اصلی آن فقر، نداری و بیکاری، کودکان پابرهنه کم سن و سال مشغول جمع آوری زباله، بوی متعفن فاضلاب روان شده در کوچه ها، جمعآوری ضایعات به عنوان شغل مشترک خانوادههای بیبضاعت، پرسه زدن موش، گربه و سگ های ولگرد در کنار زباله ها به فاصله کمتر از یک متر یا از طرف دیگر معتادان، کودکان بدون شناسنامه و خانواده های بد سرپرست می باشد.

آسیب های اجتماعی، سکونتگاه های غیررسمی