محمدکاظم مکملی - عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان گروه جغرافیا

در حال حاضر متأسفانه علوم انسانی نسبت به علوم دیگر مورد بی مهری قرارگرفته است . از جمله زبان و ادبیات فارسی ، جغرافیا و نیز علوم دیگر، هر چن د این کنگره دیر برپا می گردد ولی تصمیم در این باره کاملاً بجاست و مورد تقدیر. 1. زبان و ادبیات فارسی : برای بیان ما فی الضمیر و عرضه نتایج هر علم ، بی تردید به بیان علمی و با به کار بردن واژگان علمی و ادبی از یک سو و رعایت قواعد دستوری و شیوه های درست گف تن و درست نوشتن از دیگر سو نیاز مبرم احساس می شود، که متأسفانه در چند دهه اخیر، عده ای دانسته یا ندانسته این زبان شیوا را از شیوایی ، زیبایی و ویژگی های ادبی تهی ساخته اند که به این مهم باید توجه شود. 2.جغرافیا : جغرافیا علم بررسی پدیده های جغرافیایی و ارتباط آنها با هم یا علم رابطه انسان به محیط است و لی رابطه انسان با محیط به منظور رفع نیازهای اولیه اوست ، از جمله غذا، لباس و مسکن که تأمین هر سه ، نیاز به راه دارد، پس راه و حمل و نقل نیز نیاز اولیه یا در کل اولین نیاز انسانی است که به در این تعریف حتی « جغرافیا علم رفع نیازهای انسانی اس ت » عقیده نویسنده محیط « رابطه انسان با محیط » نیازهای معنوی انسان نیز مطرح می شود؛ زیرا در فقط محیط طبیعی است ، در حالی که هم اکنون محیط فرهنگی را هم مطرح کرده اند و انسان دارای نیازهای معنوی نیز هست؛ مثل هنر، ادبیات ، رو ابط اجتماعی ، فناوری ، صنعت وحتی اعتقادات دینی و مذهب ی. با توجه به مطالب پیش گفته موضوع جدیدی مطرح می شود و آن اینکه قرآن با این ادعا، باید دید که قرآن « لارطب ولا یا بس الا فی کتاب مبین » ادعا می کند مطرح « تباین جغرافیای ا روپایی و قرآنی » به جغرافیا چه نظری دارد و با این دید می شود. نظر به اینکه پیشگامان جغرافیا یونانی و اروپایی بوده ، در این مقاله ما کل علم می نامیم و در مقابل مفاهیم جغرافیا را که با دید « جغرافیای اروپایی » جغرافیا را می گوییم تا بتوان بین آن دو مقایسه ای « جغرافیای قرآن ی » قرآنی به آن پرداخته ایم انجام داد. در جغرافیای اروپایی محیط فقط کره زمین است و انسان حیوانی تابع محیط که بر روی آن می چرد و هر که زورش بیش بهره وریش بیشتر، که نتیجه این نگرش استعمار، استثمار و جنگ های خانمان سوز و پیشرفت فناوری به منظور ساخت ابزار کشتار جمعی و بمب های اتمی ، میکربی و شیمیایی برای تسلط جامعه ای بر کل زمین است ولی در جغرافیای قرآنی محیط نه تنها زمین ، بلکه کل کائنات است و انسان تابع محیط نیست ، بلکه زمین و اجرام سماوی مسخر انسا نهاست .

علوم انسانی، جغرافیا، جغرافیای قرآنی، جغرافیای اروپایی