فرزاد بهمنش نیا - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
حمیدرضا شیخیه گلزرید - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

آب در فرهنگ ایران جایگاه والایی دارد. در فلات ایران در طول تاریخ هیچ عنصری ارزشمند تر از آب نبوده، گاه برای استحصال آب هزاران متر قنات را در عمق چند ده متری زیر زمین حفر می کردند تا آن را به شهر ها و آبادی ها برسانند. آب در سرزمین خشک ایران تنها عنصری برای پاسخ به نیازهای فیزیکی انسان خاکی نبوده، بلکه در تمام باورهای ایرانیان ریشه دوانده و فرهنگ این مرز و بوم را سیراب می کند. از این رو آب همواره چه پیش از اسلام و چه پس از آن در معماری ایرانی نقش مهمی را ایفا کرده است. این تحقیق تلاش کرده تا با مطالعه موردی ابنیه ایرانی به بررسی حضور آب در بناهای ایرانی، مانند خانه ها، کاخها و بناهای حکومتی و همچنین بناهای مذهبی بپردازد، این بررسی نشان دهنده حضور تاثیرگذار آب در شکل گیری بناهای معماری ایران بوده، تا آنجا که این تاثیر را میتوان در مهم ترین بخش های ابنیه ایرانی رصد کرد. آب به عنوان عنصری تاثیرگذار بر شکل گیری ابنیه معماری در دراز مدت تاثیر مهمی داشته و کالبد ابنیه ایرانی را تحت تاثیر حضور خود قرار داده، حضوری که گاه مربوط به جنبه مادی و نیاز به بشر به آب بوده و گاه معطوف به جنبه معنوی آب و باور ایرانیان به قداست و پاکی آب بوده است.

آب، معماری، خانه ایرانی، کاخها، بناهای حکومتی، بناهای مذهبی