بررسی تغییرات بلند مدت سالانه و فصلی کیفیت رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه الشتر)

گسترش شهرنشینی و فعالیت­های صنعتی و کشاورزی در حاشیه رودخانه الشتر و به­دنبال آن تخلیه پساب­ها به منابع آب باعث آلودگی آب به­وسیله آلاینده­های مختلف شده است. در این پژوهش به ارزیابی روند تغییرات بلندمدت کیفیت آب رودخانه الشتر به­صورت فصلی و سالانه ­پرداخته شد. برای انجام این پژوهش، از داده­های ثبت شده کیفیت آب در ایستگاه هیدرومتری سراب صید علی واقع در خروجی حوضه رودخانه الشتر از سال 1348 تا 1397 استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل، 11 متغیر کیفی آب انتخاب شد. برای بررسی روند تغییرات از آزمون من-کندال استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی تغییرات پارامترها در مقیاس­های سالانه و فصلی مشابه هم بوده است، طوری که غلظت پارامترهای HCO3، Na، pH و SAR کاهش و غلظت عناصر Mg، Ca، TH، TDS،EC ،Cl  و SO4 افزایش داشت. در دوره­ی سالانه، روند تغییرات تمامی پارامترهای کیفی به­جز Na در سطح آماری 99% معنی دار بوده است. در فصول تابستان روند­های افزایشی شدید­تر و روند­های کاهشی ملایم تر رخ داد؛ به­طوری که شدید­ترین افزایش غلظت در این فصل اتفاق افتاده است. این در حالی است که در فصل زمستان نتایج بر­خلاف تابستان رخ داده­است. در فصل بهار نسبت به فصل پائیز در اغلب پارامتر­های کیفی، روند­های کاهشی بیش­تر و افزایشی کم­تر بوده است. دلیل این امر این است که در این منطقه در فصل بهار، ذوب برف­های زمستانه از ارتفاعات اتفاق می­افتد و باعث افزایش جریانات سطحی و کاهش نسبی غلظت­ها می­شود.

Keywords:

الشتر , رودخانه , روند , کیفیت , منکندال