علیرضا صادق زاده قمصری - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

این مقاله با توجه به نقش برجسته علوم تربیتی در شناخت و هدایت فرآیند تربیت، در راستای مطالعه انتقادی این حیطه علمی ب ه بررسی انتقادی الگوی خاصی می پردازد که بر روند کنونی تولدی معرفت تربیتی مسلط است ؛ بنابراین طرحواره کلان، پژوهش تربیتی تنها با بهره گیری از منابع معرفتی بشری (مانند عقل و تجربه صورت می پذیرد و تعالیم و حیاتی دین در هیچ یک از مراحل تدوین و اعتباربخشی به نظ ریات تربیتی نقش ندارند . التزام به این نوع تباین معرفتی با تعالیم دینی در عرصه علوم تربیتی، به تکوین نظریه های تربیتی با محتوا و قالبی کاملاً غیر متأثر از تعالیم و ارز ش های دینی انجامیده و نهایتاً هدایت جریان تربیت را بر اساس ملاحظات غیر دینی سوق داده است در مقاله حاضر به منظور ارزیابی انتقادی الگوی تباین و تضعیف سیطره مطلق آن با پژوهش های تربیتی معاصر، مهمترین مبانی فلسفی و کلامی این پارادایم شناسایی شده اند که عبارتند از : اومانیسم معرفتی، اثبات گرایی، کثر ت گرایی تباینی، تحویل دین به امری غیر شناختی و سکولاریزم . سپس با مروری بر انتقادات قابل توجه مطرح نسبت به آنها، تردیدپذیر ی و ضعف این مبانی تبیین شده است

علوم تربیتی، علوم انسانی، الگوی تباین، علوم اجتماعی، تعلیم وتربیت، بومی کردن