حمیدرضا قره شیخ لو - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
محمد چمنی - استاد گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران
علیرضا صیداوی - استاد گروه علوم دامی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
علی اصغر صادقی - دانشیار گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران.

  هدف: اسانس­های گیاهی به دلایل مختلفی از قبیل بهبود عملکرد، تولیدات و افزایش سطح ایمنی به جیره طیور اضافه می­گردند. این مطالعه به منظور بررسی اثرات اسانس­های رازیانه و مرزه و مخلوط آن­ها بر عملکرد رشد، ویژگی­های لاشه، فراسنجه­های آنتی­اکسیدانی و بیان ژن اینترلوکین-6 کبدی در جوجه­های گوشتی انجام شد. مواد و روش­ها: آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی 3*3 با 9 تیمار و 4 تکرار و هرتکرار شامل 15 پرنده (540 قطعه) راس 308 انجام گردید. جیره­های آزمایشی شامل هر یک از اسانس­های رازیانه و مرزه در سطوح 0، 15/0 و 25/0 گرم در کیلوگرم جیره و مخلوط آن­ها بود. خوراک مصرفی، افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک مصرفی در دوره آغازین)10-1روزگی)، رشد)24- 11 روزگی) و پایانی)42- 25 روزگی) روزگی محاسبه شد. از هر تکرار سه پرنده در روز 42 انتخاب و خون­گیری شدند. بیان ژن اینترلوکین-6 کبدی نیز در روز 42 اندازه­گیری شد. برای تعیین جمعیت میکروبی در 42 روزگی از محتویات ایلئوم نمونه­برداری شد. نتایج: نتایج نشان داد که در دوره پایانی (42-25) تیمارهایی که اسانس دریافت کرده بودند ضریب تبدیل پایین­تری نسبت به تیمار شاهد داشتند. تیمار حاوی 25/0 رازیانه + 25/0 مرزه (گرم در کیلوگرم خوراک) دارای بهترین شاخص تولید بود (p<0.05). اسانس­های گیاهی استفاده شده در این آزمون سبب کاهش میزان MDA تولید شده در عضله ران جوجه­های گوشتی شدند (p<0.05). افزودن این ترکیبات گیاهی اثر سبب افزایش تعداد کل لاکتوباسیل­ها و کاهش تعدادکل کلی­فرم ها و اشرشیاکلی­ها در محتویات ایلئوم شده است. به غیر از تیمار حاوی مرزه 25/0 (گرم در کیلوگرم) + رازیانه 15/0 (گرم در کیلوگرم) مابقی سطوح آزمایشی سبب افزایش بیان ژن اینترلوکین-6 کبدی گردید. نتیجه­گیری: در کل جیره حاوی مخلوط 25/0 اسانس رازیانه + 25/0 اسانس مرزه بیشترین اثر را بر بهبود عملکرد و بیان ژن اینترلوکین-6 کبدی جوجه­های گوشتی داشت.

اسانس, اینترلوکین -6 کبدی, بیان ژن, رازیانه, مرزه