بررسی بهره وری آب کشاورزی در تولید اقتصادی محصولات

بر اساس تبصره یک ماده 106 قانون برنامه سوم «دولت موظف است به منظور افزایش توان تولید اقتصادی درآمدهای ارزی، در طول برنامه با آغاز تدابیر و اقدامات لازم امکان تطبیق الگوی کشت در مناطق مختلف یا امکانات و ظرفیت های آبی را فراهم و کارآیی اقتصادی آب را از طریق تخصیص آب به تولید محصولات با نیاز آب کمتر و بازدهی اقتصادی بیشتر افزایش دهد». به منظور نیل به اهداف فوق، 24 محصول عمده تولیدی زراعی و باغی استان آذربایجان شرقی در سال های 1374 تا 1381 با بررسی میزان آب مصرفی خالص (با توجه به ارقام مؤسسه تحقیق ات خاک و آب کشور ) و عملکرد متوسط در واحد سطح (هکتار) و قیمت عمده فروشی (سر مزرعه ) در مدت هشت سال (برای به حداقل رساندن نوسانات قیمت محصولات تولید) انجام که نتایج بدست آمده نشان می دهد: -1 بیشترین میزان تولید از مصرف یک مترمکعب آب خالص در سال زراعی 81 - 80 متعلق به گوجه فرنگی با هشت کیلوگرم و سپس پیاز و سیب زمینی با شش کیلوگرم و چغندر قند با پنج کیلوگرم می باشد. -2 بیشترین ارزش تولید به ازاء مصرف یک مترمکعب آب خالص 6379 ریال مربوط به گردو و سپس گوجه فرنگی 3399 ریال و زردآلو با 3485 ریال می باشد. -3 کمترین ارزش تولید به ازاء مصرف یک مترمربع آب خالص زراعی متعلق به ذرات دانه ای با 424 ریال شبدر و اسپرس با 546 ریال و جو آبی با 562 ریال می باشد. -4 بیشترین ارزش به ازاء مصرف یک مترمربع آب در بین کلیه محصولات زراعی و باغی -5 مربوط به گردو بوده و مزیت نسبی به تفکیک مح صولات زراعی و باغی به ترتیب سبزیجات غده ای و گردو می باشند. -6 گردو، زردآلو، سبزیجات غده ای، گوجه فرنگی، خیار، بادام، زیره، سیب زمینی، پیاز، سیب درختی، انگور ،سبزیجات برگی دارای بیشترین مزیت نسبی در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی بوده که ایجاب می کند در ارائه الگوی منطقه ای این مزیت ها مورد توجه قرار گیرند.