بتول خسروی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند

بی تردید از عناصر تأ ثیر گذار بر فرهنگ و اندیشه یک سرزمین علوم انسانی است که در طول زمان بادگرگون شدن علوم دیگر متحول گردیده است. علوم انسانی اگرچه ازغنای کافی برخورداربود ه است،درسیر تحول فکری جوامع در این مرز و بوم نتوانست ه است جایگاه مناسب خود را به دست آورد. بر همه روشن است که هرگونه تغییرو دگرگونی در ساختار علوم تجربی و ریاضی به دنبال خود تغییر قابل توجهی در نگرش به فرهنگ و اندیشه جامعه خواهد گذاشت؛درحالی که علوم انسانی با ید بینش زمینه هرتحولی باشد و این مهم خود مستلزم حضور علوم انسانی همپای دیگر علوم است . نگارنده در این مقال ه ابتدا با تعریف علم، تاریخ تقسیم بندی علوم و نقش آن در روند رشد و گسترش تفکر به خصوص در تمدن اسلامی پرداخته، آنگاه با نگاه آسیب شناسانه به ارائه راهکارهای ارتقاء علوم انسانی می پردازد که به صورت خلاصه عبارتنداز:1.نداشتن نظریه پردازی قوی و دقیق در راستای تعریف درست و گویااز این علوم و بیان نقش آن در اعتلای جوامع.2.بی رغبتی نیروهای توانمند به واسطه شفاف نبودن آینده اجتماعی و اقتصادی افراد. 3.روشمندنبودن آموزش درسطوح مختلف که در نهایت به انباش ت ذهنی،عدم توانایی تحلیل صحیح از مطالب و نیز نبود تفکر خلاق و نقاد می انجامد. 4. فاصله گرفتن رشته های علوم انسانی ازعلوم تجربی وریاضی و مهجوریت علو م انسانی بواسطه موانع اجتماعی،ساختار متون و... 5. حضور نداشتن ع لوم انسانی در متن زندگی و به حاشیه رفتن و تدریس نمودن آن بدون ش ناخت نیازهای جامعه که به نا کارآمدی این علوم در رفع مشکلات جامعه می انجامد. 6. دستمایه سیاسی قر ار گرفتن حوزه های علوم انسانی ب ه واسطه حضور مهره های سیاسی دررأس مدیریت کلان برنامه ریزی در رشته های علوم انسانی. 7. استفاده نکردن از بخش خصوصی در امور تحقیق و پ ژوهش برای سرعت بخشیدن به این امر در علوم انسانی. 8. عدم تخصیص بودجه کافی برای رسیدن به اهداف برنامه ریزی کلان. 9. سرگردانی تحقیقا ت و پژوهشهای موجوددر مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و به فراموشی سپردن طرح های آنها برای برنامه ریزی. 10 .عدم بازخوانی متون کهن و غنی به زبان نسل امروز با منطقی که از اصالت آنها کاسته نشود. به نظر می رسد باید با شناخت و توسعه روشهای آموزش علوم انسانی در مقاطع مختلف به تسهیل و بهبودآنها پرداخت و بابیان منطق مناسب این علوم و زبان آشنا به فهم دقیق و عمیق متون پرداخت و با تربیت متخصصان به زیر شاخه های متعدد در هررشته که به تنوع دراین رشته وگرایش به سوی آن همت گماشت.

علوم انسانی،آسیب شناسی،نظریه پردازی، تفکر خلاق،ایران