سعادت ساریخانی خرمی - استادیار، گروه باغبانی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران
کورش وحدتی - استاد، گروه باغبانی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، ایران

برآورد ضرایب همبستگی بین صفات مختلف، نه­تنها می­تواند سبب تسریع برنامه­های اصلاحی گردو شود، بلکه امکان بهبود سایر صفات را در کنار اصلاح برای صفات موردنظر فراهم می­کند. بدین منظور، داده­های حاصل از دو سال ارزیابی مورفولوژیک 325 ژنوتیپ­های انتخابی از استان­های فارس، مازندران و ایلام جهت مطالعه همبستگی بین صفات مورفولوژیک مورد استفاده قرار گرفت. همچنین به منظور مطالعه همبستگی بین صفات بیوشیمیایی و مورفولوژیک، خصوصیات بیوشیمیایی تعداد 52 ژنوتیپ برتر از 325 ژنوتیپ اولیه مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی نتایج این پژوهش نشان داد که رابطه­ی خطی و معنی داری بین صفات فنولوژیک به­ویژه تاریخ برگدهی با تاریخ برداشت وجود داشت که از آن می­توان جهت تعیین تاریخ برداشت بر مبنای تاریخ برگدهی استفاده کرد. عملکرد با تاریخ برگدهی (**58/0)، وزن میوه (**64/0) و مغز (*46/0)، اندازه میوه (**56/0) و عادت باردهی جانبی (**53/0) همبستگی مثبت و با رنگ مغز (*38/0-) همبستگی منفی داشت که با توجه به نتایج حاصل رگرسیون گام به گام، عادت باردهی جانبی، وزن میوه و شاخص اندازه میوه از اجزای اصلی تعیین کننده عملکرد گردو بودند. بررسی همبستگی بین صفات بیوشیمیایی با ارتفاع از سطح دریا و صفات مورفولوژیک نشان داد که درصد روغن و پروتئین موجود در مغز گردو تحت تاثیر خصوصیات فیزیکی میوه (اندازه و وزن میوه و مغز) نمی­باشد. در مقابل، با افزایش ارتفاع از سطح دریا، درصد روغن و پروتئین موجود در مغز افزایش یافت. همبستگی منفی و معنی­داری بین میزان اسیدهای چرب غیراشباع با یک باند مضاعف (MUFA) و اسیدهای چرب غیراشباع با چند باند مضاعف (PUFA) و همچنین بین نسبت PUFA:SFA با ضخامت پوست سخت مشاهده شد.

اندازه میوه, تنوع ژنتیکی, درصد روغن, رگرسیون گام به گام, ضریب همبستگی, عملکرد