مسعود علمداری - کارشناس ارشد مهندسی عمران آب و سازه های هیدرولیکی.
فرید عباسی - دکترای مهندسی عمران آب،.

مدیریت سازگار و مشارکتی منابع آب، مهمترین راهکار برای حفظ این منبع محدود، در شرایط بحرانی حاضر می باشد. با توجه به اینکه در بخش کشاورزی آب در بازار مبادله نمی شود و در بیشتر مواقع به بهای بسیار اندکی مبادله میگردد، ارزش واقعی آب در نظر گرفته نمی شود. در این تحقیق، اهمیت تشکیل بازار آب و تاثیر آن بر افزایش سود کشاورزان و مدیریت صحیح منابع آب مورد توجه قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق شهرستان اسکو واقع در استان آذربایجان شرقی میباشد. ابتدا با استفاده از آمار و اطلاعات بدست آمده از منطقه، الگوی کشت محصولات و حجم آب تخصیصی بدست آمده و سود خالص کشاورزان قبل از تشکیل بازار آب محاسبه شد. سپس مدل بهینه سازی با هدف حداکثر کردن سود کشاورزان منطقه در نرمافزار GAMS کدنویسی شده و در چهار سناریوی مختلف برای قیمت هر متر مکعب آب در مبادلات منطقه توسعه داده شد. نتایج حاصل از این مدل سازی نشان داد که با تشکیل بازار آب در منطقه اسکو سود خالص کشاورزان افزایش یافته و بیشترین افزایش سود در سناریوی چهارم اتفاق می افتد. همچنین نتیجه شد که تشکیل بازار آب در منطقه علاوه بر افزایش سود کلی، اثرات صرفه جویی در منابع آب و جلوگیری از برداشت های غیر مجاز آب را نیز در پی خواهد داشت.

بازار آب، بهینه سازی، مدیریت منابع آب، سود خالص، صرفه جویی در منابع آب.