کمال غلامی پور فرد - دانشجوی دکتری، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
هدایت زکی زاده - استادیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
محمود قاسم نژاد - دانشیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
محسن کافی - استاد، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

کشت گیاهان پوششی مناسب در مدیریت خاک و آب های آلوده به فلزهای سنگین می تواند مهم باشد. در این پژوهش، دو گونه قارچ قارچریشه ای یا مایکوریزا (Glomus mosseae و Glomus intraradices) بر جذب عنصر سرب، بهبود ویژگی های رشدی و تقویت سامانه پاداکسندگی (آنتی اکسیدانی) چهار گونه چمن سردسیری، فستوکای پابلند (Festuca aurandiance)، فستوکای آبی (Festuca ovina)، چچم چندساله (Lolium perenne) و علف گندمی بلند (Agropyron elongatum) بررسی شد. گیاهان تلقیح شده با قارچریشه با غلظت های مختلف سرب (0، 2000 و 3000 میکرومولار) تیمار شدند. نتایج بررسی ها نشان داد، قارچ قارچریشه، به ویژه G. intraradices، توانایی پرگنه شدن (کلونیزاسیون) با ریشه گونه های چمن در خاک آلوده به سرب را دارند. بیشترین درصد پرگنه شدن در گونه علف گندمی بلند مشاهده شد. قارچ های قارچریشه سبب افزایش وزن خشک اندام های هوایی، ریشه و میزان جذب سرب در گونه های مختلف چمن شدند. گونه فستوکای پابلند تلقیح شده با قارچ قارچریشه گونه G. intraradices بیشترین میزان جذب سرب را داشت. افزون بر این، قارچ قارچریشه مانع افزایش بیشتر پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدئید برگ در رویارویی با تنش سرب شد و میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را در گونه های مختلف چمن افزایش داد. درمجموع، قارچ قارچریشه توانست با تقویت سامانه پاداکسندگی و بهبود رشد چمن ها میزان سرب بیشتری را جذب کند، بدون آنکه نشانه های آسیب دیدگی نشان دهد.

آنزیم های پاداکسندگی, علف گندمی, فستوکا, فلزهای سنگین, گیاه پالایی