حمید کوه نشین لیلی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
حسن حاج نجاری - دانشیار، پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی (کرج)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
داوود بخشی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

به منظور بررسی برخی از مهم­ترین ویژگی­های 560 نتاج بارور تنی و ناتنی سیب در سال های 1393 و 1394، پژوهشی روی درختان 7-6 ساله مستقر در باغ دورگ (هیبرید) واقع در ایستگاه تحقیقات مشکین آباد کرج صورت پذیرفت. این نتاج دورگ زودرس و متوسط رس در سال های 1385 و 1386 از بین 7000 دانهال به دست آمده از 44 ترکیب تلاقی (1384-1383)، بر پایه نشانگرهای ریخت شناختی (مرفولوژیک) گزینش شده بود. بررسی سطوح همبستگی صفات پدیدشناختی (فنولوژیک)، رشدی، زایشی و عملکردی در این پژوهش نشان داد، بین صفت زمان رسیدن و صفت های تغییر رنگ میوه و میزان ریزش میوه همبستگی مستقیم به ترتیب در سطح 01/0 و 05/0 وجود داشت. ضریب همبستگی ساده پیرسون بین ارتفاع درخت و توان رشد همبستگی مثبت در سطح 01/0 نشان داد، این نشان دهنده دقت در داده برداری صفت ارتفاع درخت به عنوان یکی از مولفه های توان رشد است. صفت عملکرد در درخت با دو صفت طول دوره گلدهی و نیز ارتفاع درخت به عنوان مولفه توان رشد همبستگی منفی نشان داد و به همین ترتیب بین توان رشد و تراکم گلدهی رابطه معکوس وجود داشت. عملکرد در درخت ارتباط معنی داری با درصد ریزش میوه نشان داد، ولی با ارتفاع درخت به عنوان مولفه توان رشد نداشت. نتایج بررسی میزان وراثت پذیری برخی از صفات مهم نشان داد، بالاترین میزان وراثت­پذیری عمومی مربوط به صفت عملکرد با 10/64 درصد و کمترین میزان وراثت­پذیری عمومی با 75/5 درصد مربوط به صفت طول دوره گلدهی بود، همچنین وراثت­پذیری زمان رسیدن میوه (زودرسی) 15/41 درصد ارزیابی شد. صفات کمی و کیفی میوه برخی نتاج بررسی شد و درنهایت دسته­بندی و تجزیه خوشه­ای 31 نژادگان (ژنوتیپ) دورگ سیب بر پایه صفات مورد بررسی در سه گروه قرار گرفتند.

باغ دورگ, به نژادی, تراکم گلدهی, ناتنی, وراثت پذیری