محمد آزاد دل - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
علیرضا قنبری - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی

این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 27 نژادگان (ژنوتیپ)­ بومی و کشت شده درخت به (Cydoniaoblonga Mill.) در شهرستان های کوثر و خلخال استان اردبیل صورت گرفت. برای این منظور، 20 صفت ریخت شناختی (مورفولوژیکی) برگ، میوه و گل و سیزده صفت بیوشیمیایی میوه در سال 1394 و در دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اندازه­گیری شد. نتایج بررسی صفات، شکل و ابعاد برگ و میوه نشان داد که از این صفات می­توان به عنوان معیار اساسی در جداسازی رقم های درخت به استفاده کرد. همچنین درزمینه صفات کیفی برگ، نژادگان­های مختلف از لحاظ شکل پهنک، حالت استقرار پهنک نسبت به شاخه و شکل قاعده پهنک متفاوت بودند. در بررسی صفات مربوط به گل مشخص شد که گل­ها در سه رنگ سفید، صورتی و دورنگ دیده شد. درزمینه صفات مربوط به میوه، شکل آن (گرد، چهارگوش، تخم مرغی و گلابی شکل) نسبت به دیگر صفات تفاوت بارز و بیشتری را نشان داد. تجزیه خوشه­ای، کل نژادگان ها را در سه گروه طبقه بندی کرد. بر پایه شاخص­های اندازه­گیری شده، نژادگان­های Lm1، Lm5، Lm7، Lm9، Kv1، Kv3، Kv8، Kv4، Kv16 و Kv18 به دلیل میزان کم اسیدیته قابل عیارسنجی (تیتراسیون) و قند متعادل و طعم بهتر، مناسب برای مصرف تازه خوری ارزیابی شدند.

به (Cydonia oblonga Mill), خوشه بندی, ذخایر توارثی, میوه