علی بهرامی - استادیار عضو هیات علمی- سازمان تحقیقات ترویج و آموزش کشاورزی

مصرف بی رویه سموم و کودهای شیمیایی در کشاورزی بر روی محیط زیست و به و یژه سلامت انسان ها اثر گذاشته و آلودگی منابع آب، خاک و غذا را به دنبال دارد. این مسئله موجب شده است تا صاحب نظران توسعه پایدار، مصرف انرژی در کشاورزی را به عنوان یکی از چالش های مهم تهدید کننده محیط زیست مورد توجه قرار دهند. مصرف انرژی در تولید محصولات زراعی و باغی رابطه مستقیمی با سیستم های خاکورزی کشاورزی دارد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی نقش سیستم های کشاورزی حفاظتی در توسعه پایدار کشاورزی بود که؛ سیستم کشاورزی حفاظتی کم خاکورزی در خصوص تولید گندم آبی در استان همدان بررسی شد. 370 نفر از کشاورزان عضو تعاونی های تولید کشاورزی به طور تصادفی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه و مشاهدات میدانی، طی یک سال زراعی جمع آوری و با استفاده از نرم افزارExcel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مجموع انرژی های ورودی در فرایند تولید گندم در سیستم کم خاکورزی حفاظتی حدود(GJ/h32) و انرژی های خروجی(MJ/h114860) بود. انرژی سوخت با 45% عمدتا گازوئیل با 42% و بعد از آن انرژی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی با 33% عمدتا کود نیتروژن با30%، بیشترین سهم از انرژهای ورودی را به خود اختصاص دادند. نتایج به دست آمده نشان داد که سیستم کشاورزی حفاظتی کم خاکورزی گام مهمی در جهت استفاده بهینه از مصرف انرژی در تولید محصولات کشاورزی است.بر اساس نتایج، در صورت به کار گیری صحیح و دقیق سیستم کم خاکورزی حفاظتی، می توان گام مهمی در جهت دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی و روستایی برداشت. بعلاوه، گسترش سیستم های کشاورزی حفاظتی در کنار بهره گیری از سناریوهایی همچون؛ اهرم های مالیاتی و نظارتی، می تواند موجب بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان و کاهش اثرات زیست محیطی در کشاورزی شده و در نتیجه اهداف کشاورزی پایدار محقق شود.

خاکورزی , حفاظتی , توسعه , کشاورزی , روستایی