الهام آل حسینی - دانشجوی دکتری گروه مهندسی صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
سید مهدی جعفری - استاد گروه مهندسی مواد و طراحی صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

استفاده از سامانه های ذخیره و انتقال انرژی گرمای نهان با استفاده از مواد تغییر فاز­دهنده راه­حل موثری برای ذخیره و انتقال انرژی است که در سال های اخیر بسیار مورد توجه بوده است. این مواد در حین ایجاد تغییر فاز، انرژی حرارتی را ذخیره نموده و در موارد لزوم با تغییر فاز معکوس آن را آزاد می کنند. مواد تغییر فاز­دهنده قابلیت حفظ انرژی گرمای نهان را بدون هیچ گونه تغییری حتی پس از هزاران چرخه فاز، در درون خود دارند. مواد تغییر فاز­دهنده جامد - مایع به سه دسته مواد آلی (واکس های پارافین، اسیدهای چرب و ...)، معدنی (نمک های هیدراته، فلزات و نمک ها) و یوتکتیک ها تقسیم می شوند. از سوی دیگر، بسته بندی های مواد غذایی نقش بسیار مهمی در حفاظت و نگهداری مواد غذایی در طی فرآیندهای ذخیره سازی، حمل­و­نقل و در نهایت تحویل آن به مصرف کننده بر عهده دارند. یکی از راه های افزایش عمر نگهداری محصولات غذایی، جلوگیری از نوسانات دمایی ماده غذایی در طی نگهداری و حمل­و­نقل، استفاده از مواد تغییر فاز در بسته بندی مواد غذایی می باشد. اخیرا استفاده از مواد تغییر فاز­دهنده در سامانه­ های انتقال و بسته بندی مواد غذایی (همچون گوشت، بستنی و ...) مورد توجه محققین قرار گرفته است. در این مطالعه، ضمن معرفی مواد تغییر فاز­دهنده و انواع آن ها، به ارزیابی روش های تحقیقاتی انجام شده و کاربرد های آن ها در بسته بندی مواد غذایی پرداخته می شود.

بسته بندی مواد غذایی, حفظ کیفیت, مواد تغییر فازدهنده, نوسانات دمایی