سید مرتضی ابراهیم زاده - گروه شیلات، دانشکده علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
محمدرضا کلباسی - گروه شیلات، دانشکده علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
مهدی حبیبی انبوهی - انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران
پروانه فرزانه - مرکز ذخایر زیستی و ژنتیکی ایران، تهران، ایران

زمینه مطالعه: در حال حاضر نانوذرات نقره، به­ویژه به دلیل خواص ضدمیکروبی، به­طور وسیع در صنایع مختلف و انواع محصولات مصرفی استفاده می­شوند. کاربرد وسیع این نانوذرات احتمال رهایش آن ها به بوم­سازگان آبی و تاثیر آن ها بر موجودات زنده آبزی را افزایش داده است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات هیستوپاتولوژیکی نانوذرات نقره کلوئیدی در آب بر آبشش ماهی آزاد دریای خزر بود. روش کار: در این مطالعه 84 ماهی آزاد دریای خزر (40/3±60/26 گرم) در چهار غلظت 0، 01/0، 02/0 و 03/0 میلی گرم در لیتر نانوذرات نقره به مدت 14 روز مورد آزمایش قرار گرفتند. در پایان آزمایش، به­منظور تعیین اثرات آسیب بافتی ناشی از نانوذرات نقره، بافت آبشش با تکنیک بافت­شناسی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: آسیب­های بافتی مشاهده­شده شامل هایپرپلازی و هایپرتروفی، کوتاهی تیغه ثانویه آبشش، خمیدگی تیغه آبششی، جداشدگی اپیتلیال تیغه ثانویه آبشش و آنوریسم بود.  نتیجه گیری نهایی: نتایج این پژوهش نشان داد که کلوئید نانوذرات نقره در آب می­تواند به آسیب بافتی در آبشش ماهی آزاد دریای خزر منجر شده و مواجهه طولانی­مدت با غلظت تحت کشنده این نانوذرات می­تواند باعث مرگ این ماهیان شود.

نانوذرات نقره, اثر مزمن, آسیب شناسی بافتی, آبشش, ماهی آزاد دریای خزر