امید زهتاب ور - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران
زهرا طوطیان - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران
علیرضا وجهی - گروه جراحی و رادیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجید مسعودی فرد - گروه جراحی و رادیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران

زمینه مطالعه: از مهمترین بخش های دستگاه گردش خون، رگ های مرتبط با قلب هستند. اولتراسونوگرافی یکی از بهترین روش­هایی است که می­تواند جهت بررسی دقیق قلب و رگ های مرتبط با آن در ماهی مورد استفاده قرار گیرد. هدف: به دست آوردن شناختی کامل از ویژگی­های آناتومی و اکوکاردیوگرافی این رگ ها در فیل­ماهی و ارائه شیوه­ای استاندارد برای انجام سونوگرافی. روش کار: تعداد10 عدد فیل­ماهی­ نابالغ انتخاب شدند. پراب روی سطح ونترال بدن بین باله های سینه ای قرار داده شد و تصاویر طولی و عرضی تهیه شدند. با حرکت پراب به سمت قدام و خلف این ناحیه بررسی رگ ها انجام شد. بعد از انجام اولتراسونوگرافی مطالعات آناتومی انجام گرفت. طول و قطر ساختارهای رگی مورد مطالعه اندازه گیری و با استفاده از نرم افزار SPSS16 و روش Pair sample T مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت (05/0P<). نتایج: در اولتراسونوگرافی، جریان خون به دلیل حرکت ذرات اکوئیک قابل مشاهده بود. دو رگ قبل از قلب در بین لوب­های کبد به هم ­پیوستند و ساختار مشترکی را تشکیل داده و به سینوس وریدی تخلیه ­شدند. در مطالعه آناتومی، آئورت شکمی در مجاورت آبشش­ها به دو شاخه تقسیم شد. رگ سمت راست کوتاه تر و قطورتر از رگ چپ بود. بعلاوه ساختار مشترک رگی نیز نسبت به رگ های مجاور کبد کوتاه تر و قطورتر بود. طول آئورت شکمی طویل تر و قطورتر از رگ سمت راست و ساختار مشترک رگی بود ولی از رگ سمت چپ کوتاه تر بود (05/0P> ). نتیجه گیری نهایی: از آنجایی که تا به حال مطالعه کاملی از نظر سونوگرافی و آناتومی روی رگ­های مرتبط با قلب فیل­ماهی انجام نشده است، این بررسی می­تواند به عنوان مطالعه­ای پایه­ای مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه رگ بلند سمت چپ قبل از قلب، سیاهرگ کبدی و رگ قطور سمت راست سیاهرگ مشترک اصلی نام گذاری شدند.

فیل ماهی نابالغ, رگها, قلب, آناتومی, اولتراسونوگرافی